Πέμπτη 25 Μαΐου 2017
Κυριακή 14 Μαΐου 2017
Τετάρτη 3 Μαΐου 2017
ΜΝΗΜΕΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΩΝ ΑΓΡΑ ΚΑΙ ΜΙΓΚΑ ΣΤΗΝ ΚΑΡΥΔΙΑ
Το μνημείο των Μακεδονομάχων Άγρα και Μίγγα βρίσκεται δύο περίπου χιλιόμετρα πριν από το χωριό της καρυδιάς -στην περιοχή που οι κάτοικοι ονομάζουν «Μπελογιάσε»- και δέκα περίπου χιλιόμετρα από την πόλη της Έδεσσας ,δίπλα ακριβώς από τον επαρχιακό δρόμο, που συνδέει την Έδεσσα με το χωρίο της Καρυδιάς, ο οποίος στην προέκτασή του φτάνει στο χιονοδρομικό κέντρο Βόρας -Καϊμακτσαλάν . Ο χώρος του μνημείου δημιουργήθηκε προς τιμή και στη μνήμη των αγωνιστών Μακεδονομάχων Σαράντου ή Τέλλου Αγαπηνού από τους Γαργαλιάνους Μεσσηνίας ,γνωστού ως καπετάν Άγρα και του Αντώνη Μίγγα από την περιοχή της Νάουσας, οι οποίοι απαγχονίστηκαν στο σημείο αυτό, όπου υπάρχει και αντίγραφο του δέντρου (καρυδιά) στα κλαδιά του οποίου άφησαν την πνοή τους τα δυο παλικάρια, αφού προηγουμένως είχαν βασανιστεί επί πολλές ημέρες. Ήταν Πέμπτη και το ημερολόγιο έδειχνε 07 Ιουνίου του έτους 1907 … υπήρχε μάλιστα και διαταγή, που απαγόρευε τον ενταφιασμό τους. Οι πρώτες προσπάθειες δημιουργίας του μνημείου, αλλά και ανάδειξης του χώρου, ξεκινάνε το 1935 περίπου χάρη στις προσπάθειες του δασκάλου του χωριού κου Παγιαντζά Γεωργίου με καταγωγή από τους Πύργους Εορδαίας. Καταφέρνει να κινητοποιήσει τους κατοίκους του χωριού, που, με τη συμπαράσταση των τοπικών αρχών και της περιφέρειας, δημιουργούν το μνημείο στη θέση που είναι και σήμερα ,ενώ τοποθετούν και κιγκλίδωμα γύρω από την ιστορική Καρυδιά. Ακολουθούν τα δύσκολα χρόνια του 2ου παγκοσμίου πολέμου και της κατοχής με αποτέλεσμα το μνημείο να καταστραφεί από τον περιβόητο Κάλτσεφ .Όμως ο σύλλογος δασκάλων της περιοχής ευαισθητοποιείται ξανά και είναι αυτός, που, πρώτος ξεκινά τις προσπάθειες αναστήλωσης του μνημείου. Συγκροτείται «ερανική επιτροπή μνημείου του Άγρα» από εκπαιδευτικούς της περιοχής ,οι οποίοι με τη βοήθεια των τοπικών αρχών, αλλά και ανώνυμων δωρητών καταφέρνουν να συγκεντρώσουν ένα αρκετά μεγάλο χρηματικό ποσό ,που διατίθεται για την ανέγερση προτομών των δύο εθνομαρτύρων και τον εξωραϊσμό του τεμένους και του χώρου γύρω από αυτό .Από τότε και κάθε χρόνο, την πρώτη Κυριακή του Ιούνη, ψάλλεται τρισάγιο με τη συμμετοχή κατοίκων, αλλά και τοπικών, κυβερνητικών καθώς και στρατιωτικών φορέων. Από το τρισάγιο και τις εκδηλώσεις που ακολουθούν δε λείπει ποτέ αντιπροσωπεία από τους Γαργαλιάνους Μεσσηνίας –ιδιαίτερη πατρίδα του καπετάν Άγρα -με τους οποίους οι κάτοικοι του χωριού της Καρυδιάς διατηρούν μακροχρόνιους δεσμούς φιλίας. Σήμερα, στο χώρο αυτό, υπάρχει πέτρινο αντίγραφο του κορμού της καρυδιάς ,ενώ ο αιματοβαμμένος ξύλινος κορμός της βρίσκεται καλά διατηρημένος στο μουσείο, που είναι αφιερωμένο στη μνήμη των δύο ηρώων και δημιουργήθηκε με πρωτοβουλίες του δημάρχου Έδεσσας κου Γιάννου Δημήτρη, στους χώρους του παλιού δημοτικού σχολείου του χωριού της Καρυδιάς.
Δημήτριος Χ. Τζαβέλας
Δευτέρα 24 Απριλίου 2017
ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΑΡΝΙΣΣΑΣ
TO ΜΝΗΜΕΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΩΝ
Κοντά στον Ι.Ν. Αγίας Βαρβάρας , δίπλα στις γραμμές του τρένου, στις αρχές της δεκαετίας του 70, η ελληνική κυβέρνηση θέλοντας να τιμήσει για την προσφορά τους τους αγωνιστές του Μακεδονικού αγώνα της Άρνισσας κατασκεύασε ένα πάρκο που ονομάστηκε << Πλατεία Μακεδονομάχων >>.
Εκεί τοποθετήθηκε η προτομή του μακεδονομάχου και δημοδιδασκάλου Σταύρου Χατζηχαρίση (1882-1957 ) που ήταν ο επικεφαλής των μακεδονομάχων της Άρνισσας. Στη βάση της προτομής αναγράφονται και 13 ονόματα των αγωνιστών μακεδονομάχων της περιοχής. Παλιότερα την ημέρα του μακεδονικού αγώνα ( πρώτη Κυριακή μετά τις 13 Οκτωβρίου ) γινόταν τελετή με κατάθεση στεφάνων και ποιήματα μαθητών.
Το 1997, ο γιος του Σταύρου Χατζηχαρίση ,ταξίαρχος Παντελής Χατζηχαρίσης , τοποθέτησε δίπλα από την προτομή ένα εκκλησάκι του Αγίου Παντελεήμονος-Αγίας Αναστασίας.
Τα ονόματα των Μακεδονομάχων που αναγράφονται είναι:
Θεοδώρου Παντελής,
Στογιαννίδης Χρήστος,
Παπαευαγγέλου ιερεύς,
Χατζηγιώργης Χατζηκωνσταντίνου,
Θεοδώρου Φώτιος,
Θεοδώρου Τρύφων,
Καραβίτης Τραϊανός,
Πάρτσκας Απόστολος,
Σαμαράς Λάζαρος,
Μητσάρας Δημήτριος,
Μητσόπουλος Αθανάσιος και
Βερικούκης Κωνσταντίνος
Πηγή :Ιστορική πορεία της Μακεδονίας (Π. Χατζηχαρίσης )
Το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη στην Άρνισσα
Λίγο πιο έξω από την Άρνισσα στον Α΄Βαλκανικό πόλεμο έγινε η μάχη του Όστροβου μεταξύ Ελληνικών και Τούρκικων Δυνάμεων με νίκη των Ελλήνων. Στο μέρος αυτό χτίστηκε μνημείο προς τιμή των νεκρών Ελλήνων στρατιωτών. Πάνω του υπάρχει ένα άγαλμα και μια μαρμάρινη επιγραφή με κάποια λόγια για αυτούς.
Η μάχη αυτή αναγράφεται και στις στήλες του Άγνωστου Στρατιώτη στο Σύνταγμα, μαζί με τις πιο σημαντικές μάχες των Ελλήνων
Επίσης κάθε χρόνο κάνουμε εκδηλώσεις, εκφωνούνται λόγοι, καταθέτουμε στεφάνια και έρχονται ιερείς να κάνουν τρισάγιο στους νεκρούς.
Στην εκδήλωση παίρνουν μέρος ο Δήμαρχος της Έδεσσας, Βουλευτές,ο Πρόεδρος της Άρνισσας, στρατιωτικοί, καθώς και παιδιά από το Δημοτικό, το Γυμνάσιο και το Λύκειο του χωριού μας.
Κείμενο: Κυριακή Τσιτιρίδου-Έ τάξη
Δακτυλογράφηση: Μιχαήλ Κέκης-Έ τάξη
Κοντά στον Ι.Ν. Αγίας Βαρβάρας , δίπλα στις γραμμές του τρένου, στις αρχές της δεκαετίας του 70, η ελληνική κυβέρνηση θέλοντας να τιμήσει για την προσφορά τους τους αγωνιστές του Μακεδονικού αγώνα της Άρνισσας κατασκεύασε ένα πάρκο που ονομάστηκε << Πλατεία Μακεδονομάχων >>.
Εκεί τοποθετήθηκε η προτομή του μακεδονομάχου και δημοδιδασκάλου Σταύρου Χατζηχαρίση (1882-1957 ) που ήταν ο επικεφαλής των μακεδονομάχων της Άρνισσας. Στη βάση της προτομής αναγράφονται και 13 ονόματα των αγωνιστών μακεδονομάχων της περιοχής. Παλιότερα την ημέρα του μακεδονικού αγώνα ( πρώτη Κυριακή μετά τις 13 Οκτωβρίου ) γινόταν τελετή με κατάθεση στεφάνων και ποιήματα μαθητών.
Το 1997, ο γιος του Σταύρου Χατζηχαρίση ,ταξίαρχος Παντελής Χατζηχαρίσης , τοποθέτησε δίπλα από την προτομή ένα εκκλησάκι του Αγίου Παντελεήμονος-Αγίας Αναστασίας.
Τα ονόματα των Μακεδονομάχων που αναγράφονται είναι:
Θεοδώρου Παντελής,
Στογιαννίδης Χρήστος,
Παπαευαγγέλου ιερεύς,
Χατζηγιώργης Χατζηκωνσταντίνου,
Θεοδώρου Φώτιος,
Θεοδώρου Τρύφων,
Καραβίτης Τραϊανός,
Πάρτσκας Απόστολος,
Σαμαράς Λάζαρος,
Μητσάρας Δημήτριος,
Μητσόπουλος Αθανάσιος και
Βερικούκης Κωνσταντίνος
Πηγή :Ιστορική πορεία της Μακεδονίας (Π. Χατζηχαρίσης )
Το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη στην Άρνισσα
Λίγο πιο έξω από την Άρνισσα στον Α΄Βαλκανικό πόλεμο έγινε η μάχη του Όστροβου μεταξύ Ελληνικών και Τούρκικων Δυνάμεων με νίκη των Ελλήνων. Στο μέρος αυτό χτίστηκε μνημείο προς τιμή των νεκρών Ελλήνων στρατιωτών. Πάνω του υπάρχει ένα άγαλμα και μια μαρμάρινη επιγραφή με κάποια λόγια για αυτούς.
Η μάχη αυτή αναγράφεται και στις στήλες του Άγνωστου Στρατιώτη στο Σύνταγμα, μαζί με τις πιο σημαντικές μάχες των Ελλήνων
Επίσης κάθε χρόνο κάνουμε εκδηλώσεις, εκφωνούνται λόγοι, καταθέτουμε στεφάνια και έρχονται ιερείς να κάνουν τρισάγιο στους νεκρούς.
Στην εκδήλωση παίρνουν μέρος ο Δήμαρχος της Έδεσσας, Βουλευτές,ο Πρόεδρος της Άρνισσας, στρατιωτικοί, καθώς και παιδιά από το Δημοτικό, το Γυμνάσιο και το Λύκειο του χωριού μας.
Κείμενο: Κυριακή Τσιτιρίδου-Έ τάξη
Δακτυλογράφηση: Μιχαήλ Κέκης-Έ τάξη
ΤΟ ΤΖΑΜΙ ΤΗΣ ΑΡΝΙΣΣΑΣ
Το τζαμί της Άρνισσας, χτίστηκε το 1338 πάνω σε ένα λόφο, δίπλα στην λίμνη Βεγορίτιδα. Μετά την κατάληψη του Όστροβου, όπως λεγόταν τότε το 1338, ήρθαν μουσουλμάνοι κάτοικοι και για να μπορούν να προσεύχονται στον Αλλάχ, έχτισαν το τζαμί.
Μάλιστα υπάρχει ένας θρύλος που λέει ότι ο Γεώργιος Μόδης έβαλε τρείς γυναίκες που έβλεπαν τον ιμάμη, τις κοίταξε ο ιμάμης και ξέχασε να πει ¨λα ιλάχ λαχ¨ και θύμωσε ο Αλλάχ και έπνιξε τις γυναίκες και τον ιμάμη.
Τα χρόνια πέρασαν και το τζαμί έμενε χωρίς να γκρεμιστεί. Μέχρι το 1941 που οι Γερμανοί ρίξανε τον μιναρέ και το τζαμί πήρε την τελική του μορφή. Αξίζει να το επισκεφτείς, μόνο που όταν φτάσει κάποιος κάτω από το λόφο, πρέπει να τον ανεβεί και να δει το αξιοθέατο, αλλά με μεγάλη προσοχή, διότι υπάρχουν πολλά φίδια.
Ο μιναρές του στέκει ξεχωριστά από το κυρίως κτίριο και διατηρείται μέχρι τη βάση του εξώστη σε καλή κατάσταση. Στηρίζεται σε μία τετράγωνη βάση, όπου υπάρχει πόρτα, από την οποία μέσω στριφογυριστής κτιστής σκάλας ανεβαίνει κανείς στον εξώστη.
Βορειοανατολικά του τεμένους χτίστηκε λουτρό, που σήμερα βρίσκεται κάτω από εγκαταλειμμένη κατοικία της δεκαετίας του ’60. Αναγνωρίζονται οι ζεστοί χώροι του, κάποιοι βοηθητικοί και η δεξαμενή. Χρονολογείται προς τα τέλη του 15ου αι., ίσως και στο α΄ μισό του 16ου αι.
Ο ναός της Αγίας Τριάδας, βρίσκεται μέσα στον οικισμό και ανήκει στον τύπο της τρίκλιτης βασιλικής με νάρθηκα και χαγιάτι . Χρονολογείται πιθανόν στο β΄ μισό του 19ου αι..
Κείμενο-Δακτυλογράφηση: Μιχαήλ Κέκης-Έ τάξη
Κυριακή 23 Απριλίου 2017
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΩΤΗΡΑ
Επιστολή των κατοίκων της Σωτήρας προς τον επίσκοπο Λίτης Αλέξανδρο
Με την παρούσα επιστολή οι κάτοικοι της Σωτήρας ζητούν το έτος 1889 να αποσταλεί στο χωριό τους Έλληνας δάσκαλος για να συνεχίσει την σχολική του εργασία, η οποία για οικονομικούς λόγους κινδύνευε να διακοπεί.
Διαβάζοντας το περιεχόμενο της αναφοράς την οποία και παραθέτουμε αυτούσια, κάνουμε πολύτιμες και ενδιαφέρουσες διαπιστώσεις για τη σχολική κατάσταση της Σωτήρας κατά το δεύτερο μισό του περασμένου αιώνα.
Διαπιστώνουμε πρώτον ότι στη Σωτήρα λειτουργούσε ελληνικό σχολείο το οποίο συντηρείτο φυσικά από την κοινότητα. Σημειωτέο δε ότι η Σωτήρα αποτελούσε τσιφλίκι του μπέη του σημερινού χωριού Νέα Ζωή . Σχεδόν όλοι οι κάτοικοι της Σωτήρας, 35 οικογένειες κατά την αναφορά και 27 σύμφωνα με στατιστικές στα τέλη του περασμένου αιώνα, δούλευαν για τον μπέη. Παρόλη όμως την ένδειά τους , δουλοπάροικοι δίχως δική τους γη, συντηρούσαν Έλληνα δάσκαλο για τα παιδιά τους. Φαίνεται δε πως το 1889 οικονομικοί λόγοι τους ανάγκασαν να ζητήσουν τη βοήθεια της Μητρόπολης, διότι, σύμφωνα με την αναφορά τους η λειτουργούσα σχολή τους « διατρέχει τον έσχατο κίνδυνο». Με αυτό βέβαια εννοούσαν τον κίνδυνο της εξαρχικής προπαγάνδας η οποία αμέσως θα διόριζε δάσκαλο εξαρχικό χωρίς καμιά επιβάρυνση της κοινότητας. Για να προληφθεί λοιπόν ο κίνδυνος αυτός ζητούν από τον Πανιερώτατο (τον επίσκοπο Λίτης Αλέξανδο) να δοθεί και στη δική τους σχολή κάποια χρηματική επιχορήγηση για να συνεχίσουν να έχουν Έλληνα δάσκαλο για τα παιδιά τους.
Από τις υπογραφές που βλέπουμε στην αναφορά πολλές ταυτίζονται με σημερινές ομώνυμες οικογένειες της Σωτήρας (Μάρκου, Γιάτσου, Βούντα, Αγιάνη, Τσίπα) καθώς και πρόγονοι οικογενειών που ζουν σήμερα στην Έδεσσα (Πέτκου, Μάινου), των οποίων η καταγωγή είναι από τη Σωτήρα.
Μαθητές της εποχής εκείνης επιζούσαν σε προχωρημένη ηλικία κατά τη δεκαετία του 1950. Ο μπάρμπα Αντώνης Βούντας, ο μπάρμπα Γκόνης Μάτης, ψάλτες και οι δύο της Αγίας Παρασκευής Σωτήρας και ο Στογιάννης Μπογόιτσης οι οποίοι στη συνέχεια φοίτησαν και στην Αστική Σχολή Βοδενών.
Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στη Σωτήρα
Εκτός από την εκπαιδευτική εξίσου ανεπτυγμένη ήταν στη Σωτήρα, σε αυτό το χωριό- τσιφλίκι, και η εκκλησιαστική παράδοση.
Κατά τα μέσα του 19ου αιώνα χτίστηκε στη Σωτήρα μια από τις πλέον εντυπωσιακές εκκλησίες της περιοχής. Μια εκκλησία τρίκλιτη και τρίκογχη, μεγάλων διαστάσεων, ζωσμένη με νάρθηκα, κάτι που ήταν τότε πολύ σπάνιο, με γυναικωνίτη καφασωτό, με καμπαναριό που συναγωνίζονταν στο ύψος με το σημερινό γεροπλάτανο στην κεντρική πλατεία του χωριού, ολόκληρη τοιχογραφημένη και με ενεπίγραφο κάτω από τον άμβωνα το έτος ίδρυσης 1869. Δυστυχώς ο θαυμάσιος αυτός ναός δεν υπάρχει πια, κατεδαφίστηκε, αν και αποτελούσε θαυμάσιο εκκλησιαστικό δείγμα της τέχνης των Διβραλήδων μαστόρων, που κατά τη ζώσα παράδοση την οικοδόμησαν. Στα ερείπια της παλιάς αυτής εκκλησίας χτίστηκε η νεότερη εκκλησία της Αγίας Παρασκευής όπως φαίνεται στις φωτογραφίες στο πίσω μέρος του ναού.
Με την παρούσα επιστολή οι κάτοικοι της Σωτήρας ζητούν το έτος 1889 να αποσταλεί στο χωριό τους Έλληνας δάσκαλος για να συνεχίσει την σχολική του εργασία, η οποία για οικονομικούς λόγους κινδύνευε να διακοπεί.
Διαβάζοντας το περιεχόμενο της αναφοράς την οποία και παραθέτουμε αυτούσια, κάνουμε πολύτιμες και ενδιαφέρουσες διαπιστώσεις για τη σχολική κατάσταση της Σωτήρας κατά το δεύτερο μισό του περασμένου αιώνα.
Από τις υπογραφές που βλέπουμε στην αναφορά πολλές ταυτίζονται με σημερινές ομώνυμες οικογένειες της Σωτήρας (Μάρκου, Γιάτσου, Βούντα, Αγιάνη, Τσίπα) καθώς και πρόγονοι οικογενειών που ζουν σήμερα στην Έδεσσα (Πέτκου, Μάινου), των οποίων η καταγωγή είναι από τη Σωτήρα.
Μαθητές της εποχής εκείνης επιζούσαν σε προχωρημένη ηλικία κατά τη δεκαετία του 1950. Ο μπάρμπα Αντώνης Βούντας, ο μπάρμπα Γκόνης Μάτης, ψάλτες και οι δύο της Αγίας Παρασκευής Σωτήρας και ο Στογιάννης Μπογόιτσης οι οποίοι στη συνέχεια φοίτησαν και στην Αστική Σχολή Βοδενών.
Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στη Σωτήρα
Εκτός από την εκπαιδευτική εξίσου ανεπτυγμένη ήταν στη Σωτήρα, σε αυτό το χωριό- τσιφλίκι, και η εκκλησιαστική παράδοση.
Κατά τα μέσα του 19ου αιώνα χτίστηκε στη Σωτήρα μια από τις πλέον εντυπωσιακές εκκλησίες της περιοχής. Μια εκκλησία τρίκλιτη και τρίκογχη, μεγάλων διαστάσεων, ζωσμένη με νάρθηκα, κάτι που ήταν τότε πολύ σπάνιο, με γυναικωνίτη καφασωτό, με καμπαναριό που συναγωνίζονταν στο ύψος με το σημερινό γεροπλάτανο στην κεντρική πλατεία του χωριού, ολόκληρη τοιχογραφημένη και με ενεπίγραφο κάτω από τον άμβωνα το έτος ίδρυσης 1869. Δυστυχώς ο θαυμάσιος αυτός ναός δεν υπάρχει πια, κατεδαφίστηκε, αν και αποτελούσε θαυμάσιο εκκλησιαστικό δείγμα της τέχνης των Διβραλήδων μαστόρων, που κατά τη ζώσα παράδοση την οικοδόμησαν. Στα ερείπια της παλιάς αυτής εκκλησίας χτίστηκε η νεότερη εκκλησία της Αγίας Παρασκευής όπως φαίνεται στις φωτογραφίες στο πίσω μέρος του ναού.
Σάββατο 8 Απριλίου 2017
Δημοτικό Σχολείο Άγρα
Ίχνη κατοίκησης της Ύστερης Εποχής του Χαλκού (1650/1600-1100 π.Χ.) έχουν εντοπιστεί νότια του δημόσιου δρόμου Έδεσσας-Φλώρινας και δυτικά του σημερινού χωριού Άγρα, στη λεγόμενη τούμπα Τσούκα.
Βορειοανατολικά της τούμπας, δίπλα στην όχθη του Εδεσσαίου ποταμού, βρέθηκε ένα σημαντικό νεκροταφείο της Εποχής του Σιδήρου (1000-700 π.Χ.). Κατά την ανασκαφή των 50 πλούσια κτερισμένων τάφων ήρθαν στο φως κοσμήματα, όπλα, πήλινα αγγεία και σφονδύλια, αντικείμενα που ήταν τοποθετημένα δίπλα στους νεκρούς.
Ο Άγρας στην Προϊστορία και στην εποχή του χαλκού
Αγρός Δηµοτικού Σχολείου
Η σωστική ανασκαφή στον παραπάνω αγρό πραγματοποιήθηκε µετά από αίτηση του αγροτικού Συνεταιρισµού να ανεγείρει εδώ διαλογητήριο-συσκευαστήριο κερασιών, που αποτελούν την κατεξοχήν καλλιέργεια της περιοχής.
Η ανασκαφή πραγματοποιήθηκε το διάστηµα Απριλίου -Ιουνίου 1998 και έφερε στο φως 50 κιβωτιόσχηµους τάφους του γνωστού στην περιοχή αυτή και κατά µήκος της εθνικής οδού Έδεσσας - Φλώρινας νεκροταφείου της εποχής Σιδήρου.
Οι τάφοι, ποικίλων διαστάσεων, ήταν κατασκευασµένοι µε σχιστόπλακες γειτονικού λατοµείου . Οι σχιστόπλακες των στενών πλευρών εισείχαν από τα άκρα. Οι τάφοι περιελάµβαναν ενταφιασµούς, αλλά και πολλαπλές ανακοµιδές. Οι τελευταίοι νεκροί είχαν προσανατολισµό Α-Δ. και Δ.-Α, χωρίς να έχει ξεκαθαριστεί, εάν ο προσανατολισµός είχε σχέση µε το φύλο των νεκρών, όπως συµβαίνει στις µεταγενέστερες περιόδους.
Σπανιότερα τµήµατα από σχιστόπλακες χρησιµοποιούνταν ως προσκέ φαλα των νεκρών. Τους νεκρούς συνόδευαν πήλινα κτερίσµατα, όπως αγγεία (οπισθότµητες πρόχοι, αµφορίσκοι, µόνωτα που σπανιότερα φέρουν µαστοειδείς αποφύσεις, δίωτα µε κοµβιόσχηµες απολήξεις) και αµφικωνικά σφονδύλια ή ψήφοι. Επίσης κτερίσµατα µεταλλικά, κοσµήµατα (πτηνόµορφο περίαπτο, σφηκωτήρες, οκτώσχηµες πόρ πες, δαχτυλίδια, κοµβία, σύριγγες) και όπλα (σιδερένιες αιχµές δοράτων, σιδερένια µαχαίρια, σιδερένιες αιχµές βελών).
Πέμπτη 6 Απριλίου 2017
Δευτέρα 3 Απριλίου 2017
Δ.Σ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
‘ ΤΟ ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ’
Το φθινόπωρο του 1915 μετά, από συντονισμένη επίθεση των Αυστρο-Ούγγρων
και Γερμανών από βορρά και των Βουλγάρων από το νότο, κυριεύεται η Σερβία και ο στρατός της για να μην αιχμαλωτισθεί κατέφυγε αρχικά στην Κέρκυρα και αργότερα στη Θεσσαλονίκη.
Το καλοκαίρι του 1916 παρατάσσεται κατά μήκος των ελληνοσερβικών συνόρων
το περίφημο (Βαλκανικό Μέτωπο) ο βουλγαρικός στρατός από την πλευρά της Σερβίας με τις κάνες των όπλων στραμμένες προς την Ελλάδα και προς τον σερβικό στρατό που θα επιχειρούσε να ανακαταλάβει τη χώρα του και από την πλευρά της Ελλάδος οι δυνάμεις της ΑΝΤΑΝΤ, Αγγλο-Γάλλοι, Ρώσοι και Ιταλοί, έτοιμοι να ανακόψουν πιθανή επέλαση των Βουλγάρων και Γερμανών κατά της Ελλάδος και να
βοηθήσουν τη Σερβία να ανακτήσει τα εδάφη της.
Οι μάχες αυτές ήταν από τις πλέον πολύνεκρες του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου. Οι Σέρβοι παρά τις μεγάλες νίκες των δυνάμεων τους ήταν πλήρως εξουθενωμένοι και με μεγάλες απώλειες. Οι πλαγιές του Καϊμακτσαλάν είχαν κυριολεκτικά σπαρεί από 5.000 τουλάχιστον νεκρούς Σέρβους στρατιώτες. Οι νεκροί των μαχών θάφτηκαν στο νεκροταφείο της Πατετσίνας (Πάτημα), αλλά και με πρόχειρες ταφές στις πλαγιές του βουνού.
Όταν τελείωσε ο πόλεμος, οι Σέρβοι περισυνέλεξαν τα οστά των νεκρών στρατιωτών τους και τα τοποθέτησαν σε ειδική κρύπτη, όπου υπάρχει και μικρό μουσείο με είδη οπλισμού, σφαίρες, κάλυκες και οβίδες, βουβά απομεινάρια της πολυαίμακτης μάχης. Στην κορυφή του Καϊμακτσαλάν (2.524) έχτισαν με οβίδες της μάχης κομψό εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία- μνημείο προς τιμήν των πεσόντων συμπατριωτών τους. Το πανέμορφο εκκλησάκι-μνημείο με την παρακείμενη κρύπτη των οστών, το μικρό μουσείο και το φυλάκιο ,χτίστηκαν επάνω ακριβώς στην οριογραμμή των συνόρων Ελλάδος-Σερβίας, σε χώρο που ευγενώς παραχωρήθηκε από το Ελληνικό Κράτος για να τιμηθούν οι χιλιάδες των νεκρών, Σέρβων στρατιωτών. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 60 προσέρχονταν ανελλιπώς κάθε χρόνο αντιπροσωπείες παλαιών πολεμιστών (Σέρβων, Γάλλων και Ελλήνων), για να καταθέσουν στεφάνια στη μνήμη των νεκρών.
Στο χτίσιμο του Προφήτη Ηλία 1920 συμμετείχαν και Τσεγανιώτες (κατοίκους του Αγίου Αθανασίου) εργάτες. Ένας από αυτούς ήταν ο μπάρμπα- Δήμος Καραμήτσος που όταν ζούσε είχε μιλήσει με λεπτομέρειες για τις συνθήκες του χτισίματος, για τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν και για τον σεβασμό και τη στοργή των Σέρβων προς τους νεκρούς συμπατριώτες τους.
«Το εκκλησάκι του βουνού», ο Προφήτης Ηλίας, είναι εκεί για να μας θυμίζει ότι η ελευθερία και η ανεξαρτησία των λαών κατακτώνται με δύσκολους αγώνες αλλά και θυσίες .
Οι μαθητές της ΣΤ’ τάξης του 3/θέσιου Δ/Σ. Αγ. Αθανασίου:
Κισελίνας Αλέξανδρος
Μούλας Άγγελος
Σιάντσης Ιωάννης
Τόιτου Ευαγγελία
Βιβλιογραφία :Ιωάννης Παπαλαζάρου, Άγιος Αθανάσιος 2008, « Τσέγανη» Ιστορία, θρύλοι και παραδόσεις έξι αιώνων.
Το φθινόπωρο του 1915 μετά, από συντονισμένη επίθεση των Αυστρο-Ούγγρων
και Γερμανών από βορρά και των Βουλγάρων από το νότο, κυριεύεται η Σερβία και ο στρατός της για να μην αιχμαλωτισθεί κατέφυγε αρχικά στην Κέρκυρα και αργότερα στη Θεσσαλονίκη.
Το καλοκαίρι του 1916 παρατάσσεται κατά μήκος των ελληνοσερβικών συνόρων
το περίφημο (Βαλκανικό Μέτωπο) ο βουλγαρικός στρατός από την πλευρά της Σερβίας με τις κάνες των όπλων στραμμένες προς την Ελλάδα και προς τον σερβικό στρατό που θα επιχειρούσε να ανακαταλάβει τη χώρα του και από την πλευρά της Ελλάδος οι δυνάμεις της ΑΝΤΑΝΤ, Αγγλο-Γάλλοι, Ρώσοι και Ιταλοί, έτοιμοι να ανακόψουν πιθανή επέλαση των Βουλγάρων και Γερμανών κατά της Ελλάδος και να
βοηθήσουν τη Σερβία να ανακτήσει τα εδάφη της.
Οι μάχες αυτές ήταν από τις πλέον πολύνεκρες του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου. Οι Σέρβοι παρά τις μεγάλες νίκες των δυνάμεων τους ήταν πλήρως εξουθενωμένοι και με μεγάλες απώλειες. Οι πλαγιές του Καϊμακτσαλάν είχαν κυριολεκτικά σπαρεί από 5.000 τουλάχιστον νεκρούς Σέρβους στρατιώτες. Οι νεκροί των μαχών θάφτηκαν στο νεκροταφείο της Πατετσίνας (Πάτημα), αλλά και με πρόχειρες ταφές στις πλαγιές του βουνού.
Όταν τελείωσε ο πόλεμος, οι Σέρβοι περισυνέλεξαν τα οστά των νεκρών στρατιωτών τους και τα τοποθέτησαν σε ειδική κρύπτη, όπου υπάρχει και μικρό μουσείο με είδη οπλισμού, σφαίρες, κάλυκες και οβίδες, βουβά απομεινάρια της πολυαίμακτης μάχης. Στην κορυφή του Καϊμακτσαλάν (2.524) έχτισαν με οβίδες της μάχης κομψό εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία- μνημείο προς τιμήν των πεσόντων συμπατριωτών τους. Το πανέμορφο εκκλησάκι-μνημείο με την παρακείμενη κρύπτη των οστών, το μικρό μουσείο και το φυλάκιο ,χτίστηκαν επάνω ακριβώς στην οριογραμμή των συνόρων Ελλάδος-Σερβίας, σε χώρο που ευγενώς παραχωρήθηκε από το Ελληνικό Κράτος για να τιμηθούν οι χιλιάδες των νεκρών, Σέρβων στρατιωτών. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 60 προσέρχονταν ανελλιπώς κάθε χρόνο αντιπροσωπείες παλαιών πολεμιστών (Σέρβων, Γάλλων και Ελλήνων), για να καταθέσουν στεφάνια στη μνήμη των νεκρών.
Στο χτίσιμο του Προφήτη Ηλία 1920 συμμετείχαν και Τσεγανιώτες (κατοίκους του Αγίου Αθανασίου) εργάτες. Ένας από αυτούς ήταν ο μπάρμπα- Δήμος Καραμήτσος που όταν ζούσε είχε μιλήσει με λεπτομέρειες για τις συνθήκες του χτισίματος, για τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν και για τον σεβασμό και τη στοργή των Σέρβων προς τους νεκρούς συμπατριώτες τους.
«Το εκκλησάκι του βουνού», ο Προφήτης Ηλίας, είναι εκεί για να μας θυμίζει ότι η ελευθερία και η ανεξαρτησία των λαών κατακτώνται με δύσκολους αγώνες αλλά και θυσίες .
Οι μαθητές της ΣΤ’ τάξης του 3/θέσιου Δ/Σ. Αγ. Αθανασίου:
Κισελίνας Αλέξανδρος
Μούλας Άγγελος
Σιάντσης Ιωάννης
Τόιτου Ευαγγελία
Βιβλιογραφία :Ιωάννης Παπαλαζάρου, Άγιος Αθανάσιος 2008, « Τσέγανη» Ιστορία, θρύλοι και παραδόσεις έξι αιώνων.
Πέμπτη 30 Μαρτίου 2017
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Το Σάββατο 1 Απριλίου 2017 θα πραγματοποιηθεί συνάντηση
στο 9ο Δ.Σ. Έδεσσας και ώρα 10:45 π.μ. των εκπαιδευτικών των σχολείων
του ορεινού όγκου με τον κ. Φύκαρη, με σκοπό να συζητηθούν θέματα σχετικά με
το δίκτυο Βόρας και να γίνει παρουσίαση του λογισμικού για τα σχολεία αυτά.
Παρακαλούνται, όσοι εκπαιδευτικοί μπορούν, να παρευρεθούν στη συνάντηση.
Ο Σχολικός Σύμβουλος
Φανιόπουλος Χ.
Τετάρτη 29 Μαρτίου 2017
Ι. Ν. Αγίου Δημητρίου Κερασιάς
Ο Ι. Ν. Αγίου Δημητρίου είναι η κύρια εκκλησία και βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του χωριού. Η κατασκευή της χρονολογείται στα τέλη του 19ου αιώνα. Από τις ελάχιστες πληροφορίες που έχουμε, γνωρίζουμε ότι τα εγκαίνια του ναού έγιναν το 1873.
Για την ανέγερση του ναού εργάστηκαν αρκετοί μάστορες και τεχνίτες. Στην αρχική κατασκευή του τα παράθυρα ήταν σαν φεγγίτες, καθώς οι Τούρκοι δεν επέτρεπαν κάτι διαφορετικό. Το καμπαναριό ήταν χαμηλότερο από το σημερινό και τελείωνε στο ύψος που τελειώνει εξωτερικά η πέτρα.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι για την ολοκλήρωση του τέμπλου ο τεχνίτης χρειάστηκε 4 – 5 χρόνια. Σήμερα σώζεται το τέμπλο, ο δεσποτικός θρόνος και το προσκυνητάρι. Τα δύο τελευταία βρίσκονται στο εκκλησάκι των Αγίων Θεοδώρων. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του πατρός Ιωάννη, ιερέα του χωριού, τα επόμενα χρόνια θα γίνει προσπάθεια να αποκατασταθούν τυχόν ζημιές και να επανέλθουν τα αρχικά χρώματα του τέμπλου.
Το τέμπλο του ναού
Ο δεσποτικός θρόνος
Το προσκυνητάρι
Για την ανέγερση του ναού εργάστηκαν αρκετοί μάστορες και τεχνίτες. Στην αρχική κατασκευή του τα παράθυρα ήταν σαν φεγγίτες, καθώς οι Τούρκοι δεν επέτρεπαν κάτι διαφορετικό. Το καμπαναριό ήταν χαμηλότερο από το σημερινό και τελείωνε στο ύψος που τελειώνει εξωτερικά η πέτρα.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι για την ολοκλήρωση του τέμπλου ο τεχνίτης χρειάστηκε 4 – 5 χρόνια. Σήμερα σώζεται το τέμπλο, ο δεσποτικός θρόνος και το προσκυνητάρι. Τα δύο τελευταία βρίσκονται στο εκκλησάκι των Αγίων Θεοδώρων. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του πατρός Ιωάννη, ιερέα του χωριού, τα επόμενα χρόνια θα γίνει προσπάθεια να αποκατασταθούν τυχόν ζημιές και να επανέλθουν τα αρχικά χρώματα του τέμπλου.
Το τέμπλο του ναού
Ο δεσποτικός θρόνος
Δευτέρα 20 Μαρτίου 2017
ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ Το Κάτω Γραμματικό θεωρείται ορεινό χωριό και χρονολογείται πριν από το 1175 μ.Χ.
Το Κάτω Γραμματικό θεωρείται ορεινό χωριό και χρονολογείται πριν από το 1175 μ.Χ.
Ο επισκέπτης που θα βρεθεί στο Κάτω Γραμματικό μπορεί να επισκεφτεί αρκετά σημαντικά μνημεία όπως ο Μεταβυζαντινός ναός του Αγίου Γεωργίου , το μνημείο του Οικουμενικού Πατριάρχη Χρύσανθου , το μνημείο των Μακεδονομάχων και πολλά ξωκλήσια.
Έξω από το χωριό , υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου , η οποία είναι κτισμένη σε ύψωμα. Μια παλιά επιγραφή την παρουσιάζει κτισμένη από το 1175 μ.Χ. Σήμερα υπάρχει μέσα στην εκκλησία επιγραφή που την παρουσιάζει ανακαινισμένη από το 1667 μ.Χ. έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο.
Ο Πατριάρχης Χρύσανθος γεννήθηκε στο Κάτω Γραμματικό στις 25 Φεβρουαρίου το 1768. Μυήθηκε τη Φιλική Εταιρεία και συνεργάστηκε με τον ηγέτη της Επανάστασης Εμμανουήλ Παπά. Ορίστηκε Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης από το 1824 Έως ΤΟ 1826. Τον τιμάμε με πολιτιστικές εκδηλώσεις το τελευταίο σαββατοκύριακο του Αυγούστου.
Το μνημείο των Μακεδονομάχων βρίσκεται στην πλατεία του χωριού. Τα ονόματα των πεσόντων Μακεδονομάχων είναι γραμμένα σε μαρμάρινη πλάκα . Είναι οι ήρωες που πολέμησαν για την απελευθέρωση της Μακεδονίας .
Τέλος, είναι ένας μεταβυζαντινός μισογκρεμισμένος Πύργος. Λέγεται ότι υπήρξε τριώροφο φυλάκιο συνόρων του τότε Νομού . Σήμερα σώζεται μόνο ένα χαμηλό τμήμα το οποίο βρίσκεται ανάμεσα σε φυλλωσιές ποωδών. Το μόνο που μαρτυράει την ύπαρξή του (σήμερα…) είναι μια ταμπελίτσα που αναφέρει ότι –όντως- είναι ένας μεταβυζαντινός πύργος .
Δευτέρα 6 Μαρτίου 2017
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΓΙΑΣ ΦΩΤΕΙΝΗΣ
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
ΑΓΙΑΣ ΦΩΤΕΙΝΗΣ
ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΕΩΤΑΣ
Η Ιστορία της Μονής στον Πόντο
Η Ιερά Μονή του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα ιδρύθηκε το 752 μ.Χ. στο όρος Πυργί στην περιοχή Γαλλίαινα της Ματσούκας, 30 χλμ. Ν.Α. από την Τραπεζούντα. Ονομάστηκε Περιστερεώτα, γιατί κατά την παράδοση τρία περιστέρια οδήγησαν τους ισάριθμους ιδρυτές μοναχούς από τα δάση των Σουρμένων, απόσταση 50 χλμ. από την τοποθεσία της Μονής. Συνολικά η μονή είχε 392 πολυτελή δωμάτια και πλούσια βιβλιοθήκη αποτελούμενη από 7500 τόμους βιβλίων. Πολλές μεγάλες προσωπικότητς του Γένους, όπως Πατριάρχες, Μητροπολίτες, καθηγητές και δάσκαλοι είχαν ως πρωταρχική βάση μόρφωσης και εξόρμησης την Μονή του Περιστερεώτα. Χιλιάδες ήταν κατ'έτος οι οικονομικές ενισχύσεις πτωχών και αναξιοπαθούντων οι οποίοι προσέτρεχαν στην Μονή μη έχοντας άλλη ελπίδα για βοήθεια. Η σημαντικότερη όμως προσφορά της Μονής του Περιστερεώτα, όπως και άλλων μεγάλων Μονών του Πόντου, ήταν η διατήρηση της ελληνοχριστιανικής συνείδησης στους Έλληνες. Αποτελούσαν την πνευματική, διοικητική και εθνικοκοινωνική ποδηγέτηση των υποδούλων. Το μοναστήρι είχε πολλά κειμήλια αμύθητης αξίας, εκ των οποίων τα περισσότερα χάθηκαν στην Ανταλλαγή. Το 1903 η Μονή είχε 15 μοναχούς. Τα παλαιότερα κτίσματα του Μοναστηριού κάηκαν τον Ιανουάριο του 1904 από πυρκαγιά. Ξαναχτίστηκαν έπειτα από τον Ηγουμενεύοντα αρχιμανδρίτη Γρηγόριο, με βοηθούς τους μοναχούς Ιλαρίωνα και Θεοδόσιο. Η Μονή λειτούργησε για έντεκα και πλέον αιώνες διαδραματίζοντας πολύ σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση και διατήρηση της ελληνοχριστιανικής συνείδησης και ερημώθηκε στις 17 Ιανουαρίου 1923 και οι εναπομείναντες μοναχοί, ακολουθώντας τη μοίρα του υπολοίπου ελληνισμού πέρασαν στην Ελλάδα.
Η Ιστορία της Μονής στην Ελλάδα
Το 1965 ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη το Σωματείο με την ονομασία "Άγιος Γεώργιος Περιστερεώτα". Οραματιστής και πρωτεργάτης της ιδέας ήταν ο δικηγόρος Χαράλαμπος Κιαγχίδης, ο οποίος και σημάδεψε με τους αγώνες του το μέλλον του σωματείου. Εξάλλου μέχρι και το 1983 ήταν πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου.Το 1968 ο σύλλογος ανιστόρησε την Ιερά Μονή του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα στους πρόποδες του όρους Βερμίου, στο Ροδοχώρι Ναούσης, σε μια ειδυλλιακή καταπράσινη τοποθεσία, εκτάσεως 200 στρεμμάτων, την οποία παραχώρησαν οι κάτοικοι του Ροδοχωρίου από την ιδιοκτησία τους. Τα επίσημα εγκαίνεια της Ι.Μονής έγιναν στις 16 Ιουνίου 1978,χοροστατούντος του Μητροπολίτου Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας, Καλλίνικου. Το 1983 διαδέχεται τον Χαράλαμπο Κιαγχίδη στην προεδρία ο δικηγόρος Κωνσταντίνος Κυριακίδης με σημαντική προσφορά για 14 χρόνια. Ακολουθεί ο εκδότης Αναστάσιος Κυριακίδης, ο οποίος έδωσε ιδιαίτερη ώθηση στο πνευματικό και ερευνητικό κέντρο, ενώ από το Σεπτέμβριο του 2000 μέχρι και σήμερα πρόεδρος είναι ο Αριστείδης Κυριακίδης. Στο Ροδοχώρι Ναούσης παράλληλα με το Ναό λειτουργεί τριώροφος ξενώνας, στον οποίο υπάρχει χώρος για πολιτιστικές εκδηλώσεις, καθώς και το ένα μέρος της βιβλιοθήκης. Στο Ροδοχώρι φυλάσσονται και τα κειμήλια, όπως η εικόνα του Αγίου Γεωργίου, δυο μαρμάρινα περιστύλια από το Ιερό Βήμα της Μονής καθώς και λείψανα πέντε αγίων. Επίσης σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο φυλάσσονται τα ιερά οστά των Ιερομονάχων της παλιάς Μονής του Αγίου Γεωργίου στον Πόντο. Από το 1984 σε συνεργασία με την Χριστιανική Αδελφότητα "Η ΟΣΙΑ ΞΕΝΗ" καθιέρωσε και συνεχίζει να λειτουργεί μέχρι σήμερα, μαθητικές κατασκηνώσεις, κατά τους θερινούς μήνες, στους χώρους της Μονής.Από το 1990 βοηθά συστηματικά ομογενείς από τις πρώην ανατολικές χώρες, χορηγεί υποτροφίες για άπορους φοιτητές και μαθητές και από κοινού με τη Μέριμνα Ποντίων Κυριών και το Σύλλογο Κρωμναίων Καλαμαριάς αποστέλλει χρηματική βοήθεια για τη λειτουργία ελληνικού σχολείου στην Τυφλίδα. Το 1995 πραγματοποιούνται τα εγκαίνια του πνευματικού κέντρου στη Θεσσαλονίκη. Ο σύλλογος διαθέτει ιδιόκτητες εγκαταστάσεις συνολικού εμβαδού πλέον των 500 τ.μ. στην οδό Ολυμπίου Γεωργάκη 4 στην Θεσσαλονίκη όπου στεγάζονται τα γραφεία του, το πνευματικό και ερευνητικό κέντρο, καθώς και η αίθουσα εκδηλώσεων.Οι χώροι διαθέτουν υλικοτεχνική υποδομή κατάλληλη για πραγματοποίηση συνεδρίων, σεμιναρίων, εκθέσεων και για ερευνητικό επιστημονικό έργο.Από το 1995 λειτουργεί το "Κέντρο Ερευνών και Τεκμηρίωσης για τον Ελληνισμό των Βαλκανικών και Παρευξείνιων χωρών". Το 1998 γιορτάστηκαν με μεγάλη επισημότητα και με πολύ μεγάλη επιτυχία στην Αίθουσα τελετών του ΑΠΘ τα 1200 χρόνια συνεχούς λειτουργίας της Ιεράς Μονής
ΑΓΙΑΣ ΦΩΤΕΙΝΗΣ
ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΕΩΤΑΣ
Η Ιστορία της Μονής στον Πόντο
Η Ιερά Μονή του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα ιδρύθηκε το 752 μ.Χ. στο όρος Πυργί στην περιοχή Γαλλίαινα της Ματσούκας, 30 χλμ. Ν.Α. από την Τραπεζούντα. Ονομάστηκε Περιστερεώτα, γιατί κατά την παράδοση τρία περιστέρια οδήγησαν τους ισάριθμους ιδρυτές μοναχούς από τα δάση των Σουρμένων, απόσταση 50 χλμ. από την τοποθεσία της Μονής. Συνολικά η μονή είχε 392 πολυτελή δωμάτια και πλούσια βιβλιοθήκη αποτελούμενη από 7500 τόμους βιβλίων. Πολλές μεγάλες προσωπικότητς του Γένους, όπως Πατριάρχες, Μητροπολίτες, καθηγητές και δάσκαλοι είχαν ως πρωταρχική βάση μόρφωσης και εξόρμησης την Μονή του Περιστερεώτα. Χιλιάδες ήταν κατ'έτος οι οικονομικές ενισχύσεις πτωχών και αναξιοπαθούντων οι οποίοι προσέτρεχαν στην Μονή μη έχοντας άλλη ελπίδα για βοήθεια. Η σημαντικότερη όμως προσφορά της Μονής του Περιστερεώτα, όπως και άλλων μεγάλων Μονών του Πόντου, ήταν η διατήρηση της ελληνοχριστιανικής συνείδησης στους Έλληνες. Αποτελούσαν την πνευματική, διοικητική και εθνικοκοινωνική ποδηγέτηση των υποδούλων. Το μοναστήρι είχε πολλά κειμήλια αμύθητης αξίας, εκ των οποίων τα περισσότερα χάθηκαν στην Ανταλλαγή. Το 1903 η Μονή είχε 15 μοναχούς. Τα παλαιότερα κτίσματα του Μοναστηριού κάηκαν τον Ιανουάριο του 1904 από πυρκαγιά. Ξαναχτίστηκαν έπειτα από τον Ηγουμενεύοντα αρχιμανδρίτη Γρηγόριο, με βοηθούς τους μοναχούς Ιλαρίωνα και Θεοδόσιο. Η Μονή λειτούργησε για έντεκα και πλέον αιώνες διαδραματίζοντας πολύ σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση και διατήρηση της ελληνοχριστιανικής συνείδησης και ερημώθηκε στις 17 Ιανουαρίου 1923 και οι εναπομείναντες μοναχοί, ακολουθώντας τη μοίρα του υπολοίπου ελληνισμού πέρασαν στην Ελλάδα.
Η Ιστορία της Μονής στην Ελλάδα
Το 1965 ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη το Σωματείο με την ονομασία "Άγιος Γεώργιος Περιστερεώτα". Οραματιστής και πρωτεργάτης της ιδέας ήταν ο δικηγόρος Χαράλαμπος Κιαγχίδης, ο οποίος και σημάδεψε με τους αγώνες του το μέλλον του σωματείου. Εξάλλου μέχρι και το 1983 ήταν πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου.Το 1968 ο σύλλογος ανιστόρησε την Ιερά Μονή του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα στους πρόποδες του όρους Βερμίου, στο Ροδοχώρι Ναούσης, σε μια ειδυλλιακή καταπράσινη τοποθεσία, εκτάσεως 200 στρεμμάτων, την οποία παραχώρησαν οι κάτοικοι του Ροδοχωρίου από την ιδιοκτησία τους. Τα επίσημα εγκαίνεια της Ι.Μονής έγιναν στις 16 Ιουνίου 1978,χοροστατούντος του Μητροπολίτου Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας, Καλλίνικου. Το 1983 διαδέχεται τον Χαράλαμπο Κιαγχίδη στην προεδρία ο δικηγόρος Κωνσταντίνος Κυριακίδης με σημαντική προσφορά για 14 χρόνια. Ακολουθεί ο εκδότης Αναστάσιος Κυριακίδης, ο οποίος έδωσε ιδιαίτερη ώθηση στο πνευματικό και ερευνητικό κέντρο, ενώ από το Σεπτέμβριο του 2000 μέχρι και σήμερα πρόεδρος είναι ο Αριστείδης Κυριακίδης. Στο Ροδοχώρι Ναούσης παράλληλα με το Ναό λειτουργεί τριώροφος ξενώνας, στον οποίο υπάρχει χώρος για πολιτιστικές εκδηλώσεις, καθώς και το ένα μέρος της βιβλιοθήκης. Στο Ροδοχώρι φυλάσσονται και τα κειμήλια, όπως η εικόνα του Αγίου Γεωργίου, δυο μαρμάρινα περιστύλια από το Ιερό Βήμα της Μονής καθώς και λείψανα πέντε αγίων. Επίσης σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο φυλάσσονται τα ιερά οστά των Ιερομονάχων της παλιάς Μονής του Αγίου Γεωργίου στον Πόντο. Από το 1984 σε συνεργασία με την Χριστιανική Αδελφότητα "Η ΟΣΙΑ ΞΕΝΗ" καθιέρωσε και συνεχίζει να λειτουργεί μέχρι σήμερα, μαθητικές κατασκηνώσεις, κατά τους θερινούς μήνες, στους χώρους της Μονής.Από το 1990 βοηθά συστηματικά ομογενείς από τις πρώην ανατολικές χώρες, χορηγεί υποτροφίες για άπορους φοιτητές και μαθητές και από κοινού με τη Μέριμνα Ποντίων Κυριών και το Σύλλογο Κρωμναίων Καλαμαριάς αποστέλλει χρηματική βοήθεια για τη λειτουργία ελληνικού σχολείου στην Τυφλίδα. Το 1995 πραγματοποιούνται τα εγκαίνια του πνευματικού κέντρου στη Θεσσαλονίκη. Ο σύλλογος διαθέτει ιδιόκτητες εγκαταστάσεις συνολικού εμβαδού πλέον των 500 τ.μ. στην οδό Ολυμπίου Γεωργάκη 4 στην Θεσσαλονίκη όπου στεγάζονται τα γραφεία του, το πνευματικό και ερευνητικό κέντρο, καθώς και η αίθουσα εκδηλώσεων.Οι χώροι διαθέτουν υλικοτεχνική υποδομή κατάλληλη για πραγματοποίηση συνεδρίων, σεμιναρίων, εκθέσεων και για ερευνητικό επιστημονικό έργο.Από το 1995 λειτουργεί το "Κέντρο Ερευνών και Τεκμηρίωσης για τον Ελληνισμό των Βαλκανικών και Παρευξείνιων χωρών". Το 1998 γιορτάστηκαν με μεγάλη επισημότητα και με πολύ μεγάλη επιτυχία στην Αίθουσα τελετών του ΑΠΘ τα 1200 χρόνια συνεχούς λειτουργίας της Ιεράς Μονής
Δ.Σ ΒΡΥΤΩΝ
ΤΟ ΕΞΩΚΛΗΣΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
Ο Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου χτίστηκε τα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας κατόπιν οραμάτων και με την προσφορά ξενιτεμένων κατοίκων των Βρυτών στην Αμερική. Αρχικά η πρόσβαση σε αυτό γινόταν μόνο με βάρκα. Η ιδέα ανέγερσης του Ναού καθώς και η προσπάθεια να συγκεντρωθούν χρήματα με εράνους στην Αμερική οφείλεται στους: Γεωργίου Φίλιππο (ή Φιλίππου ή Φίλκο )του οποίου ο τάφος βρίσκεται πίσω από το ιερό του Ναού, στα αδέλφια Ιωάννη και Σαράντη (ή Μλαδένη) Λαζάρου, στο Νικόλαο Καραϊτση, Μιχαήλ Δάνου, Αθανάσιο Τσιλιάκη, Πέτρο Ταραμπούσκα , Τραϊανό Τζαβέλλα και Γρηγόριο Λιάκο.
Η τελευταία Θεία Λειτουργία πριν πάρει το εξωκλήσι τη σημερινή του μορφή ήταν στις 24 Μαρτίου 1979, ημέρα Σάββατο .Την ημέρα αυτή έγινε και το Μνημόσυνο για τους Δωρητές και τους Ιερείς που ιεράτευσαν στην ενορία. Την Κυριακή 1η Απριλίου 1979 έγινε κατεδάφιση της στέγης και άλλων τμημάτων του ναού από τους κατοίκους του χωριού και με την προσφορά σοβαρών χρηματικών ποσών πολύ σύντομα άρχισε η ανακαίνιση του ναού αφού ήταν ετοιμόρροπος. Μαρτυρίες αναφέρουν ότι η ανακαίνιση αποφασίστηκε επειδή την εποχή εκείνη είχαν πνιγεί στη λίμνη αρκετά παλικάρια .Γεγονός που θεωρούσαν ότι οφείλεται στον Άγιο μιας και ο ναός του ήταν περαμελημένος και σχεδόν ετοιμόρροπος.
Κάθε χρόνο την ημέρα της εορτής του Αγίου μετά τη Θεία Λειτουργία γίνεται μεγάλο πανηγύρι που κρατάει μέχρι αργά το απόγευμα.
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Μαρτυρίες κατοίκων αναφέρουν ότι ο Ιερός Ναός χτίστηκε επί Τουρκοκρατίας από Τούρκους με σκοπό να συγκεντρώσουν τους κατοίκους γύρω από γεωργικές εκτάσεις και με αυτό τον τρόπο να έχουν εργατικά χέρια.
Άλλες πηγές αναφέρουν ότι ο ναός χτίστηκε το 1863 .Αυτό το μαρτυρούν οι αγιογραφίες και εικόνες που υπάρχουν στο ναό.
Το 1971 ο ναός γκρεμίστηκε και ξαναχτίστηκε παίρνοντας τη σημερινή του μορφή η οποία δε θύμιζε σε τίποτα την αρχική.
Ο α΄ Εφημέριος των Βρυτών ήταν ο Ιερέας Παπα-Νέστορας που καταγόταν από το χωριό Κρατερό Φλώρινας . Φυλακίστηκε από τους Τούρκους στις φυλακές Γεντί Κουλέ στην Θεσ/νίκη το 1903 ή 1904.Πέθανε μάλλον το 1914.
Στις αρχές του αιώνα λόγω μεγάλης θνησιμότητας των νεογέννητων οι κάτοικοι αφιέρωναν στη Παναγία ένα αρνί ή κατσίκι και στο τέλος της θείας Λειτουργίας μοίραζαν τα κομμάτια του για ευλογία . Το έθιμο αυτό συνεχίζεται ως τις μέρες μας με την ονομασία «Κουρμπάνι» και πραγματοποιείται στις 15 Αυγούστου την ημέρα που εορτάζει η εκκλησία.
Ο Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου χτίστηκε τα τελευταία χρόνια της Τουρκοκρατίας κατόπιν οραμάτων και με την προσφορά ξενιτεμένων κατοίκων των Βρυτών στην Αμερική. Αρχικά η πρόσβαση σε αυτό γινόταν μόνο με βάρκα. Η ιδέα ανέγερσης του Ναού καθώς και η προσπάθεια να συγκεντρωθούν χρήματα με εράνους στην Αμερική οφείλεται στους: Γεωργίου Φίλιππο (ή Φιλίππου ή Φίλκο )του οποίου ο τάφος βρίσκεται πίσω από το ιερό του Ναού, στα αδέλφια Ιωάννη και Σαράντη (ή Μλαδένη) Λαζάρου, στο Νικόλαο Καραϊτση, Μιχαήλ Δάνου, Αθανάσιο Τσιλιάκη, Πέτρο Ταραμπούσκα , Τραϊανό Τζαβέλλα και Γρηγόριο Λιάκο.
Η τελευταία Θεία Λειτουργία πριν πάρει το εξωκλήσι τη σημερινή του μορφή ήταν στις 24 Μαρτίου 1979, ημέρα Σάββατο .Την ημέρα αυτή έγινε και το Μνημόσυνο για τους Δωρητές και τους Ιερείς που ιεράτευσαν στην ενορία. Την Κυριακή 1η Απριλίου 1979 έγινε κατεδάφιση της στέγης και άλλων τμημάτων του ναού από τους κατοίκους του χωριού και με την προσφορά σοβαρών χρηματικών ποσών πολύ σύντομα άρχισε η ανακαίνιση του ναού αφού ήταν ετοιμόρροπος. Μαρτυρίες αναφέρουν ότι η ανακαίνιση αποφασίστηκε επειδή την εποχή εκείνη είχαν πνιγεί στη λίμνη αρκετά παλικάρια .Γεγονός που θεωρούσαν ότι οφείλεται στον Άγιο μιας και ο ναός του ήταν περαμελημένος και σχεδόν ετοιμόρροπος.
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Μαρτυρίες κατοίκων αναφέρουν ότι ο Ιερός Ναός χτίστηκε επί Τουρκοκρατίας από Τούρκους με σκοπό να συγκεντρώσουν τους κατοίκους γύρω από γεωργικές εκτάσεις και με αυτό τον τρόπο να έχουν εργατικά χέρια.
Άλλες πηγές αναφέρουν ότι ο ναός χτίστηκε το 1863 .Αυτό το μαρτυρούν οι αγιογραφίες και εικόνες που υπάρχουν στο ναό.
Στις αρχές του αιώνα λόγω μεγάλης θνησιμότητας των νεογέννητων οι κάτοικοι αφιέρωναν στη Παναγία ένα αρνί ή κατσίκι και στο τέλος της θείας Λειτουργίας μοίραζαν τα κομμάτια του για ευλογία . Το έθιμο αυτό συνεχίζεται ως τις μέρες μας με την ονομασία «Κουρμπάνι» και πραγματοποιείται στις 15 Αυγούστου την ημέρα που εορτάζει η εκκλησία.
Τετάρτη 22 Φεβρουαρίου 2017
Άγιος Γεώργιος Ζέρβης:
Άγιος Γεώργιος Ζέρβης:
Στο χωριό της Ζέρβης που βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Βόρα βρίσκουμε τη γραφική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου που χρονολογείται περίπου το 1800 μ. Χ.
Η κύρια είσοδος του ναού ήταν χαμηλή και στρογγυλή για να μην μπαίνουν οι Τούρκοι με τα άλογά τους. Πάνω στην πόρτα υπήρχε μια πλάκα κατά πάσα πιθανότητα να ήταν γραμμένη η χρονολογία ανέγερσης του Ναού. Η καμπάνα στηριζόταν σε δυο ξύλινες κολόνες και λένε ότι στον 1ο Βαλκανικό Πόλεμο το 1912 χτύπησε την καμπάνα ένα Βουλγαρικό βλήμα και την ράγισε. Την επόμενη χρονιά οι κάτοικοι του χωριού επισκεύασαν το χαλασμένο καμπαναριό.
Οι εικόνες ήταν δωρεές των κατοίκων και χρονολογούνται το 1853.
Η εκκλησία είχε πέτρινα καθίσματα με γυναικωνίτη από τη μία και ανδρωνίτη από την άλλη πλευρά. Τα προβλήματα τα συζητούσαν και τα έλυναν παρουσία του Ιερέα. Οι πιστοί μετά τη λειτουργία δεν έφευγαν αν δεν τους καλημέριζε ο ιερέας στον πρόναο.
Το 2003 στις 29 Αυγούστου ξημερώματα Σαββάτου 4:30π.μ. ξεσπάει φωτιά και καταστρέφεται ο ναός. Φήμες λένε ότι κίνητρο ήταν χρυσά νομίσματα που πιθανός να υπήρχαν μέσα στο Ναό. Αυτό ήταν ένα μεγάλο πλήγμα για την ιστορία του ναού αλλά και του χωριού.
Την επόμενη χρονιά η εκκλησία ξαναφτιάχνεται. Σήμερα είναι κοιμητήριο του Χωριού.
Οι μαθήτριες της Στ τάξης Τάνη Θεοδώρα, Γιάγκου Παρασκευή
Στο χωριό της Ζέρβης που βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Βόρα βρίσκουμε τη γραφική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου που χρονολογείται περίπου το 1800 μ. Χ.
Η κύρια είσοδος του ναού ήταν χαμηλή και στρογγυλή για να μην μπαίνουν οι Τούρκοι με τα άλογά τους. Πάνω στην πόρτα υπήρχε μια πλάκα κατά πάσα πιθανότητα να ήταν γραμμένη η χρονολογία ανέγερσης του Ναού. Η καμπάνα στηριζόταν σε δυο ξύλινες κολόνες και λένε ότι στον 1ο Βαλκανικό Πόλεμο το 1912 χτύπησε την καμπάνα ένα Βουλγαρικό βλήμα και την ράγισε. Την επόμενη χρονιά οι κάτοικοι του χωριού επισκεύασαν το χαλασμένο καμπαναριό.
Οι εικόνες ήταν δωρεές των κατοίκων και χρονολογούνται το 1853.
Η εκκλησία είχε πέτρινα καθίσματα με γυναικωνίτη από τη μία και ανδρωνίτη από την άλλη πλευρά. Τα προβλήματα τα συζητούσαν και τα έλυναν παρουσία του Ιερέα. Οι πιστοί μετά τη λειτουργία δεν έφευγαν αν δεν τους καλημέριζε ο ιερέας στον πρόναο.
Το 2003 στις 29 Αυγούστου ξημερώματα Σαββάτου 4:30π.μ. ξεσπάει φωτιά και καταστρέφεται ο ναός. Φήμες λένε ότι κίνητρο ήταν χρυσά νομίσματα που πιθανός να υπήρχαν μέσα στο Ναό. Αυτό ήταν ένα μεγάλο πλήγμα για την ιστορία του ναού αλλά και του χωριού.
Την επόμενη χρονιά η εκκλησία ξαναφτιάχνεται. Σήμερα είναι κοιμητήριο του Χωριού.
Οι μαθήτριες της Στ τάξης Τάνη Θεοδώρα, Γιάγκου Παρασκευή
Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου 2017
ΤΟ ΚΟΝΑΚΙ ΤΟΥ ΜΠΕΗ – ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΣ ΦΛΑΜΟΥΡΙΑΣ
Τότε, στο κέντρο του χωριού χτίστηκε τριώροφο σπίτι για τον νέο Μπέη του χωριού, τον Σουλεϊμάν Χατζή Χαλήλ Μπέη. Στον πρώτο όροφο υπήρχε στάβλος ενώ τον δεύτερο τον χρησιμοποιούσε ο Μπέης για γραφείο συλλογής φόρων από τους κατοίκους του χωριού (δεκάτη) και για δικαστήριο. Στον τρίτο όροφο ήταν το κονάκι του. Με σουλτανικό φιρμάνι του είχε αποδοθεί το ένα πέμπτο των δασικών εκτάσεων της Φλαμουριάς, ενώ τα τέσσερα πέμπτα ανήκαν στον εβραίο Σαούλ Μοδιάνο (γνωστό από την ομώνυμη αγορά Μοδιάνο στη Θεσσαλονίκη). Το 1912, με την απελευθέρωση της περιοχής, ο Μπέης αναχώρησε από το χωριό με καραβάνι αλόγων. Το 1918 οι κάτοικοι της Φλαμουριάς αγοράζουν τις δασικές εκτάσεις του χωριού από το Τουρκικό Δημόσιο και συγκεκριμένα τα τέσσερα πέμπτα του Μοδιάνο. Το ένα πέμπτο το αγόρασε το Ελληνικό Δημόσιο Το Σπίτι του Μπέη μετατράπηκε αμέσως σε ελληνικό σχολείο στο οποίο ο πρώτος δάσκαλος είχε εκπαιδευθεί σε εκκλησιαστικό σχολείο με την αλληλοδιδακτική μέθοδο. Ο πρώτος όροφος έγινε νηπιαγωγείο ενώ ο δεύτερος χωρίστηκε σε δύο αίθουσες, μία για τις τάξεις Α’, Β’ και Γ’ και μία για τις Δ’, Ε’ και ΣΤ’. Το σχολείο λειτούργησε στον ίδιο χώρο μέχρι το 1958 όταν και ολοκληρώθηκε η κατασκευή του σημερινού σχολείου. Με χρηματοδότηση του Υπουργείου Πολιτισμού ξεκίνησε η αναπαλαίωση του μνημείου. Ανακατασκευάστηκε η οροφή, ξηλώθηκαν τα πατώματα και διαμορφώθηκε ο εξωτερικός χώρος. Δυστυχώς η οικονομική κρίση οδήγησε στη λήξη των εργασιών. Παππούδες του χωριού ήλθαν στο σχολείο και μας διηγήθηκαν τα όσα έζησαν ως μαθητές του παλιού σχολείου. Με τον τρόπο αυτό αποτέλεσαν την πιο ζωντανή μαρτυρία για τους μαθητές μας και τους ευχαριστούμε πολύ.
Παναγίτσα
Στην Παναγίτσα έχουν εντοπιστεί από την εφορεία αρχαιοτήτων Πέλλας δύο χώροι αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, οι οποίοι προς το παρόν δεν έχουν ανασκαφεί. Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο κ. Σταλίδη, ανάγονται στην εποχή του σιδήρου, 1600 – 600 π.Χ. Ο πρώτος βρίσκεται ΝΔ του χωριού, απέναντι από το κοιμητήριο και πιθανολογείται ότι πρόκειται για οικισμό. Ο δεύτερος είναι ένα κοιμητήριο της ίδιας εποχής και τοποθετείται απέναντι από το ξενοδοχείο VORRAS.
Στο ιερό ναό του χωριού, οποίος είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και αποπερατώθηκε λίγα χρόνια μετά τον ερχομό των προσφύγων από τον Πόντο, τη Μ. Ασία και την Αν. Θράκη, βρίσκονται 150 εικόνες. Οι εικόνες αυτές μεταφέρθηκαν από πρόσφυγες των τριών χωριών της περιοχής Αργυρούπολης του Πόντου : την Άτρα, το Μοναστήρι και τη Μάλαχα. ‘Εχουν αγιογραφηθεί μεταξύ του 15ου και 19ου αιώνα, δίνοντας στον ιερό ναό μουσειακό χαρακτήρα. Προ δεκαετίας ολοκληρώθηκε η συντήρησή τους από ειδικευμένο συνεργείο με φροντίδα του τοπικού πολιτιστικού συλλόγου «Οι Ακρίτες». Πρόσφατα έγινε καταγραφή τους από την εφορεία αρχαιοτήτων Ημαθίας και το φωτογραφικό αρχείο είναι διαθέσιμο και από την εφορεία αρχαιοτήτων Πέλλας. Στον ιερό ναό εκτός των εικόνων υπάρχουν ιερά κειμήλια και εκκλησιαστικά βιβλία της ίδιας περιόδου.
Στο μουσείο του Πολιτιστικού Συλλόγου φυλάσσονται πλήθος βιβλίων από τη σχολική βιβλιοθήκη της Σχολής της Άτρας (κεφαλοχώρι στην περιοχή της Αργυρούπολης), επιστημονικού περιεχομένου, τα οποία λόγω της πολυκαιρίας χρήζουν άμεσης συντήρησης.
Στο ιερό ναό του χωριού, οποίος είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και αποπερατώθηκε λίγα χρόνια μετά τον ερχομό των προσφύγων από τον Πόντο, τη Μ. Ασία και την Αν. Θράκη, βρίσκονται 150 εικόνες. Οι εικόνες αυτές μεταφέρθηκαν από πρόσφυγες των τριών χωριών της περιοχής Αργυρούπολης του Πόντου : την Άτρα, το Μοναστήρι και τη Μάλαχα. ‘Εχουν αγιογραφηθεί μεταξύ του 15ου και 19ου αιώνα, δίνοντας στον ιερό ναό μουσειακό χαρακτήρα. Προ δεκαετίας ολοκληρώθηκε η συντήρησή τους από ειδικευμένο συνεργείο με φροντίδα του τοπικού πολιτιστικού συλλόγου «Οι Ακρίτες». Πρόσφατα έγινε καταγραφή τους από την εφορεία αρχαιοτήτων Ημαθίας και το φωτογραφικό αρχείο είναι διαθέσιμο και από την εφορεία αρχαιοτήτων Πέλλας. Στον ιερό ναό εκτός των εικόνων υπάρχουν ιερά κειμήλια και εκκλησιαστικά βιβλία της ίδιας περιόδου.
Στο μουσείο του Πολιτιστικού Συλλόγου φυλάσσονται πλήθος βιβλίων από τη σχολική βιβλιοθήκη της Σχολής της Άτρας (κεφαλοχώρι στην περιοχή της Αργυρούπολης), επιστημονικού περιεχομένου, τα οποία λόγω της πολυκαιρίας χρήζουν άμεσης συντήρησης.
Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου 2017
ΜΝΗΜΕΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΩΝ – ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΣΗΜΕΡΙΟΥ
Στις 2 Φεβρουαρίου 1905 επτά κάτοικοι της περιοχής επέστρεφαν από την Φλαμουριά μετά από κοινωνική επίσκεψη. Έξι ήταν κάτοικοι Μεσημερίου και ένας κάτοικος Φλαμουριάς. Ένα χιλιόμετρο περίπου έξω από το χωριό, τους είχαν στήσει ενέδρα οι Βουλγαροκομιτατζήδες και τους σκότωσαν όλους. Το χωριό για να τιμήσει αυτούς τους πατριώτες έστησε μνημείο λίγο έξω από το Μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού που βρίσκεται περίπου 1000 μέτρα Νοτιοδυτικά του οικισμού κοντά στον δρόμο που οδηγεί στη Φλαμουριά. Το μνημείο αυτό το βλέπετε στην παρακάτω φωτογραφία η οποία είναι από παλαιότερη επίσκεψή μας. Τα ονόματα των ηρώων αυτών είναι:
1. Ιερέας Ευστάθιος Παπαστογιάννης
2. Τρύφων Αθανασίου
3. Κωνσταντίνος Κίτσος
4. Νικόλαος Μποζίνης
5. Κωνσταντίνος Ζαφειρίου
6. Στέργιος Γιαννάκης
7. Τρύφων Θωμάς
Να σημειωθεί επίσης ότι προτομή του Ιερέα Ευστάθιου Παπαστογιάννη έχει στηθεί στον περίβολο του ενοριακού Ιερού Ναού Αγίων Αναργύρων Μεσημερίου που αποτελεί και το ηρώο του χωριού μας.
Κάθε χρόνο, την πρώτη Κυριακή του Φεβρουαρίου γίνεται μνημόσυνο και ακολουθεί δεξίωση υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των ανθρώπων αυτών και προς τιμήν τους για το αίμα που έχυσαν για την πατρίδα τους. Ακόμη διοργανώνονται και αθλητικές εκδηλώσεις (δρόμος θυσίας κλπ με συμμετοχές από πολλά μέρη της Ελλάδας) στα πλαίσια της παραπάνω δράσης. Φυσικά το σχολείο μας συμμετέχει στις δράσεις αυτές.
1. Ιερέας Ευστάθιος Παπαστογιάννης
2. Τρύφων Αθανασίου
3. Κωνσταντίνος Κίτσος
4. Νικόλαος Μποζίνης
5. Κωνσταντίνος Ζαφειρίου
6. Στέργιος Γιαννάκης
7. Τρύφων Θωμάς
Να σημειωθεί επίσης ότι προτομή του Ιερέα Ευστάθιου Παπαστογιάννη έχει στηθεί στον περίβολο του ενοριακού Ιερού Ναού Αγίων Αναργύρων Μεσημερίου που αποτελεί και το ηρώο του χωριού μας.
Κάθε χρόνο, την πρώτη Κυριακή του Φεβρουαρίου γίνεται μνημόσυνο και ακολουθεί δεξίωση υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των ανθρώπων αυτών και προς τιμήν τους για το αίμα που έχυσαν για την πατρίδα τους. Ακόμη διοργανώνονται και αθλητικές εκδηλώσεις (δρόμος θυσίας κλπ με συμμετοχές από πολλά μέρη της Ελλάδας) στα πλαίσια της παραπάνω δράσης. Φυσικά το σχολείο μας συμμετέχει στις δράσεις αυτές.
Δευτέρα 13 Φεβρουαρίου 2017
ΤΟ ΕΞΩΚΛΗΣΙ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΩΡΩΝ ΠΕΡΑΙΑΣ
Το γραφικό εξωκλήσι των Αγίων Θεοδώρων στον ευλογημένο τόπο που βρίσκεται, έχει σύντομη μα αξιοπρόσεκτη ιστορία, η οποία με νέα στοιχεία και δεδομένα που προκύπτουν, συνεχίζει να γράφεται.
Το εξωκλήσι πρωτοχτίστηκε από κατοίκους του χωριού μετά τα πρώτα δύσκολα χρόνια της προσφυγιάς, γύρω στα 1950. Θεμελιώθηκε κοντά στον απόκρημνο βράχο που βρίσκεται λίγο πιο κάτω, προς τη μεριά της λίμνης. Εκεί, στην Πέτρα – όπως καθιερώθηκε να λέγεται – υπάρχει μια διαμπερής σπηλιά, όπου σύμφωνα με μαρτυρίες, υπήρχε εικόνα των Αγίων Θεοδώρων.
Οι μαρτυρίες αυτές ξεκινούν από παλιά, από τα χρόνια που κατοικούσαν ακόμα Τούρκοι στο χωριό. Από αφηγήσεις των πρώτων προσφύγων που πρόλαβαν τους τελευταίους Τούρκους κατοίκους στην ανταλλαγή των πληθυσμών του 1922-24 μας λένε ότι κι αυτοί – οι Τούρκοι – θεωρούσαν το μέρος ιερό και μάλιστα το ονόμαζαν «Άγια Πέτρα». Πιθανόν αυτό να το υιοθέτησαν από τους ντόπιους κατοίκους των άλλων παραλίμνιων χωριών, όπου από αφηγήσεις που ακούγονται μέχρι και σήμερα, ντόπιοι ψαράδες, ρίχνοντας τα δίχτυα στη λίμνη να ψαρέψουν, έβλεπαν ένα μικρό φως να καίει στην εσοχή του βράχου.
Για την αποκάλυψη της εικόνας των Αγίων Θεοδώρων υπάρχουν δύο διαφορετικές μαρτυρίες. Η πρώτη μαρτυρία αναφέρει ότι μια γυναίκα από το απέναντι χωριό Άγιος Παντελεήμων, είδε στον ύπνο της την εικόνα των Αγίων Θεοδώρων να βρίσκεται στην Πέτρα και ζήτησε άδεια από τον μπέη της περιοχής να την επισκεφτεί, όπως κι έγινε. Αφαιρώντας πέτρες και χώμα γύρω από το μικρό άνοιγμα του βράχου αποκαλύφθηκε η μικρή σπηλιά, όπου μέσα βρισκόταν η εικόνα των Αγίων. Η δεύτερη, μεταγενέστερη μαρτυρία, αναφέρει ότι μια γυναίκα από τους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στο χωριό, είδε στον ύπνο της τους Αγίους Θεοδώρους να την καλούν στην Πέτρα, και μόνο μετά το τρίτο κάλεσμα αποφάσισε με ευλάβεια και φόβο μαζί, να πάει, όπου και βρήκε την εικόνα.
Σήμερα, δυστυχώς, η εικόνα των Αγίων Θεοδώρων που αναφέρεται στις μαρτυρίες αυτές, δε γνωρίζουμε που βρίσκεται. Λέγεται ότι κάποιοι την μετέφεραν επάνω στο χωριό, στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Άλλοι λένε ότι η εικόνα παρέμεινε στην Πέτρα μέχρι τον πόλεμο του 1940-44. Μετά τον σηκωμό του χωριού κατά τον Εμφύλιο κάποιοι πήραν την εικόνα να τη μεταφέρουν με βάρκα στην Άρνισσα αλλά από τρικυμία η βάρκα έγειρε, η εικόνα έπεσε στη λίμνη και εξαφανίστηκε.
Πέρα όμως από τις αφηγήσεις και τις μαρτυρίες γύρω από την Πέτρα και τους Αγίους Θεοδώρους, που ομολογουμένως παραμένουν θολές και ανεξιχνίαστες, η Χάρη τους και η ζωντανή παρουσία τους είναι διάχυτη παντού σε όλους μας. Οι μαρτυρίες των προσκυνητών (χωριανών και μη) είναι πάμπολλες. Έχουμε έτσι περιπτώσεις όπου ζευγάρια άτεκνα τεκνοποιούν και άρρωστοι βρίσκουν τη γιατρειά τους. Σε άλλη περίπτωση έχουμε την εμφάνιση των Αγίων, καβαλάρηδες να καλπάζουν στα νερά της λίμνης και σε άλλη, ένας από τους Αγίους να περιφέρεται ντυμένος στ` άσπρα στην πλαγιά γύρω από το ξωκλήσι.
Όμως το πιο γνωστό από τα θαύματα των Αγίων που έχει κάνει γνωστό το ξωκλήσι και τη Χάρη τους, είναι το «σφίξιμο» που κάνει η Πέτρα, επιλεκτικά σε κάποιους πιστούς. Οι πιστοί, σύμφωνα με ένα παμπάλαιο έθιμο, θέλοντας η Χάρη των Αγίων να τους βοηθήσει, μπαίνουν σκυμμένοι απ` τη μια πλευρά της σπηλιάς και βγαίνουν όρθιοι από την άλλη. Η Πέτρα μερικές φορές «σφίγγει» στην έξοδο τον πιστό ανεξάρτητα από τη σωματική του διάπλαση. Άνθρωποι εύσωμοι και σωματώδεις περνούν χωρίς δυσκολία και άλλοι, αδύνατοι, δεν μπορούν να περάσουν. Η απελευθέρωση γίνεται αφού τάξει ο πιστός κάτι στους Αγίους.
Ας σημειώσουμε εδώ πως στο μαγευτικό τοπίο που βρίσκεται το εξωκλήσι και η Πέτρα, υπάρχει στη ρίζα του απέναντι θεόρατου βράχου και το Αγίασμα. Το νερό που πηγάζει μέσα από τα σπλάχνα του και τρέχει μέρα-νύχτα ασταμάτητα, προσφέρει τη σωματική και πνευματική κάθαρση που αναζητούν οι πιστοί. Πολλοί απ` αυτούς, κυρίως άρρωστοι που θέλουν να θεραπευτούν, κρεμούν κλωστές, κομμάτια υφασμάτων, μαντήλια κ.λ.π. (τα λεγόμενα τζάτζαλα).
Το εξωκλήσι πρωτοχτίστηκε από κατοίκους του χωριού μετά τα πρώτα δύσκολα χρόνια της προσφυγιάς, γύρω στα 1950. Θεμελιώθηκε κοντά στον απόκρημνο βράχο που βρίσκεται λίγο πιο κάτω, προς τη μεριά της λίμνης. Εκεί, στην Πέτρα – όπως καθιερώθηκε να λέγεται – υπάρχει μια διαμπερής σπηλιά, όπου σύμφωνα με μαρτυρίες, υπήρχε εικόνα των Αγίων Θεοδώρων.
Οι μαρτυρίες αυτές ξεκινούν από παλιά, από τα χρόνια που κατοικούσαν ακόμα Τούρκοι στο χωριό. Από αφηγήσεις των πρώτων προσφύγων που πρόλαβαν τους τελευταίους Τούρκους κατοίκους στην ανταλλαγή των πληθυσμών του 1922-24 μας λένε ότι κι αυτοί – οι Τούρκοι – θεωρούσαν το μέρος ιερό και μάλιστα το ονόμαζαν «Άγια Πέτρα». Πιθανόν αυτό να το υιοθέτησαν από τους ντόπιους κατοίκους των άλλων παραλίμνιων χωριών, όπου από αφηγήσεις που ακούγονται μέχρι και σήμερα, ντόπιοι ψαράδες, ρίχνοντας τα δίχτυα στη λίμνη να ψαρέψουν, έβλεπαν ένα μικρό φως να καίει στην εσοχή του βράχου.
Για την αποκάλυψη της εικόνας των Αγίων Θεοδώρων υπάρχουν δύο διαφορετικές μαρτυρίες. Η πρώτη μαρτυρία αναφέρει ότι μια γυναίκα από το απέναντι χωριό Άγιος Παντελεήμων, είδε στον ύπνο της την εικόνα των Αγίων Θεοδώρων να βρίσκεται στην Πέτρα και ζήτησε άδεια από τον μπέη της περιοχής να την επισκεφτεί, όπως κι έγινε. Αφαιρώντας πέτρες και χώμα γύρω από το μικρό άνοιγμα του βράχου αποκαλύφθηκε η μικρή σπηλιά, όπου μέσα βρισκόταν η εικόνα των Αγίων. Η δεύτερη, μεταγενέστερη μαρτυρία, αναφέρει ότι μια γυναίκα από τους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στο χωριό, είδε στον ύπνο της τους Αγίους Θεοδώρους να την καλούν στην Πέτρα, και μόνο μετά το τρίτο κάλεσμα αποφάσισε με ευλάβεια και φόβο μαζί, να πάει, όπου και βρήκε την εικόνα.
Σήμερα, δυστυχώς, η εικόνα των Αγίων Θεοδώρων που αναφέρεται στις μαρτυρίες αυτές, δε γνωρίζουμε που βρίσκεται. Λέγεται ότι κάποιοι την μετέφεραν επάνω στο χωριό, στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Άλλοι λένε ότι η εικόνα παρέμεινε στην Πέτρα μέχρι τον πόλεμο του 1940-44. Μετά τον σηκωμό του χωριού κατά τον Εμφύλιο κάποιοι πήραν την εικόνα να τη μεταφέρουν με βάρκα στην Άρνισσα αλλά από τρικυμία η βάρκα έγειρε, η εικόνα έπεσε στη λίμνη και εξαφανίστηκε.
Πέρα όμως από τις αφηγήσεις και τις μαρτυρίες γύρω από την Πέτρα και τους Αγίους Θεοδώρους, που ομολογουμένως παραμένουν θολές και ανεξιχνίαστες, η Χάρη τους και η ζωντανή παρουσία τους είναι διάχυτη παντού σε όλους μας. Οι μαρτυρίες των προσκυνητών (χωριανών και μη) είναι πάμπολλες. Έχουμε έτσι περιπτώσεις όπου ζευγάρια άτεκνα τεκνοποιούν και άρρωστοι βρίσκουν τη γιατρειά τους. Σε άλλη περίπτωση έχουμε την εμφάνιση των Αγίων, καβαλάρηδες να καλπάζουν στα νερά της λίμνης και σε άλλη, ένας από τους Αγίους να περιφέρεται ντυμένος στ` άσπρα στην πλαγιά γύρω από το ξωκλήσι.
Όμως το πιο γνωστό από τα θαύματα των Αγίων που έχει κάνει γνωστό το ξωκλήσι και τη Χάρη τους, είναι το «σφίξιμο» που κάνει η Πέτρα, επιλεκτικά σε κάποιους πιστούς. Οι πιστοί, σύμφωνα με ένα παμπάλαιο έθιμο, θέλοντας η Χάρη των Αγίων να τους βοηθήσει, μπαίνουν σκυμμένοι απ` τη μια πλευρά της σπηλιάς και βγαίνουν όρθιοι από την άλλη. Η Πέτρα μερικές φορές «σφίγγει» στην έξοδο τον πιστό ανεξάρτητα από τη σωματική του διάπλαση. Άνθρωποι εύσωμοι και σωματώδεις περνούν χωρίς δυσκολία και άλλοι, αδύνατοι, δεν μπορούν να περάσουν. Η απελευθέρωση γίνεται αφού τάξει ο πιστός κάτι στους Αγίους.
Ας σημειώσουμε εδώ πως στο μαγευτικό τοπίο που βρίσκεται το εξωκλήσι και η Πέτρα, υπάρχει στη ρίζα του απέναντι θεόρατου βράχου και το Αγίασμα. Το νερό που πηγάζει μέσα από τα σπλάχνα του και τρέχει μέρα-νύχτα ασταμάτητα, προσφέρει τη σωματική και πνευματική κάθαρση που αναζητούν οι πιστοί. Πολλοί απ` αυτούς, κυρίως άρρωστοι που θέλουν να θεραπευτούν, κρεμούν κλωστές, κομμάτια υφασμάτων, μαντήλια κ.λ.π. (τα λεγόμενα τζάτζαλα).
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)