Άγιος Γεώργιος Ζέρβης:

Άγιος Γεώργιος Ζέρβης:
Στο χωριό της Ζέρβης που βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Βόρα βρίσκουμε τη γραφική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου που χρονολογείται περίπου το 1800 μ. Χ.
Η κύρια είσοδος του ναού ήταν χαμηλή και στρογγυλή για να μην μπαίνουν οι Τούρκοι με τα άλογά τους. Πάνω στην πόρτα υπήρχε μια πλάκα  κατά πάσα πιθανότητα  να ήταν γραμμένη η χρονολογία ανέγερσης του Ναού. Η καμπάνα στηριζόταν σε δυο ξύλινες κολόνες και λένε ότι στον 1ο Βαλκανικό Πόλεμο το 1912 χτύπησε την καμπάνα ένα Βουλγαρικό βλήμα και την ράγισε. Την επόμενη χρονιά οι κάτοικοι του χωριού επισκεύασαν το χαλασμένο καμπαναριό.
Οι εικόνες ήταν δωρεές των κατοίκων και χρονολογούνται το 1853.
Η εκκλησία είχε πέτρινα καθίσματα με γυναικωνίτη από τη μία και ανδρωνίτη από την άλλη πλευρά. Τα προβλήματα τα συζητούσαν και τα έλυναν παρουσία του Ιερέα. Οι πιστοί μετά τη λειτουργία δεν έφευγαν αν δεν τους καλημέριζε ο ιερέας στον πρόναο.  
Το 2003 στις 29 Αυγούστου ξημερώματα Σαββάτου 4:30π.μ. ξεσπάει φωτιά και καταστρέφεται ο ναός. Φήμες λένε ότι κίνητρο ήταν χρυσά νομίσματα που πιθανός να υπήρχαν μέσα στο Ναό. Αυτό ήταν ένα μεγάλο πλήγμα για την ιστορία του ναού αλλά  και του χωριού.
Την επόμενη χρονιά η εκκλησία ξαναφτιάχνεται.  Σήμερα είναι  κοιμητήριο του Χωριού.  
Οι μαθήτριες της Στ τάξης Τάνη Θεοδώρα, Γιάγκου Παρασκευή

ΤΟ ΚΟΝΑΚΙ ΤΟΥ ΜΠΕΗ – ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΣ ΦΛΑΜΟΥΡΙΑΣ

ΤΟ ΚΟΝΑΚΙ ΤΟΥ ΜΠΕΗ – ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΣ ΦΛΑΜΟΥΡΙΑΣ

      Στον οικισμό Φλαμουριάς έχει ανακηρυχθεί από το 2003 ιστορικό διατηρητέο μνημείο, στην πλατεία Μ. Αλεξάνδρου 19Α, το Σπίτι του Μπέη. Ένα κτίριο με ιστορική πορεία και εξέλιξη απρόσμενη για το χωριό μας. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, ο Φλαμουριώτης οπλαρχηγός Δεληδήμος με 65 παλικάρια του χωριού πολέμησαν ηρωικά ενάντια στους Τούρκους. Μετά το ολοκαύτωμα της Νάουσας, πολλά από τα παλικάρια της Φλαμουριάς κατέβηκαν στη νότιο Ελλάδα όπου συνέχισαν τον αγώνα, ενώ ο Εμπούτ-Λαμπούτ Πασάς για εκδίκηση κατέστρεψε ολοσχερώς τόσο τη Φλαμουριά, όσο και την Αγία Φωτεινή.
      Τότε, στο κέντρο του χωριού χτίστηκε τριώροφο σπίτι για τον νέο Μπέη του χωριού, τον Σουλεϊμάν Χατζή Χαλήλ Μπέη. Στον πρώτο όροφο υπήρχε στάβλος ενώ τον δεύτερο τον χρησιμοποιούσε ο Μπέης για γραφείο συλλογής φόρων από τους κατοίκους του χωριού (δεκάτη) και για δικαστήριο. Στον τρίτο όροφο ήταν το κονάκι του. Με σουλτανικό φιρμάνι του είχε αποδοθεί το ένα πέμπτο των δασικών εκτάσεων της Φλαμουριάς, ενώ τα τέσσερα πέμπτα ανήκαν στον εβραίο Σαούλ Μοδιάνο (γνωστό από την ομώνυμη αγορά Μοδιάνο στη Θεσσαλονίκη). Το 1912, με την απελευθέρωση της περιοχής, ο Μπέης αναχώρησε από το χωριό με καραβάνι αλόγων. Το 1918 οι κάτοικοι της Φλαμουριάς αγοράζουν τις δασικές εκτάσεις του χωριού από το Τουρκικό Δημόσιο και συγκεκριμένα τα τέσσερα πέμπτα του Μοδιάνο. Το ένα πέμπτο το αγόρασε το Ελληνικό Δημόσιο Το Σπίτι του Μπέη μετατράπηκε αμέσως σε ελληνικό σχολείο στο οποίο ο πρώτος δάσκαλος είχε εκπαιδευθεί σε εκκλησιαστικό σχολείο με την αλληλοδιδακτική μέθοδο. Ο πρώτος όροφος έγινε νηπιαγωγείο ενώ ο δεύτερος χωρίστηκε σε δύο αίθουσες, μία για τις τάξεις Α’, Β’ και Γ’ και μία για τις Δ’, Ε’ και ΣΤ’. Το σχολείο λειτούργησε στον ίδιο χώρο μέχρι το 1958 όταν και ολοκληρώθηκε η κατασκευή του σημερινού σχολείου. Με χρηματοδότηση του Υπουργείου Πολιτισμού ξεκίνησε η αναπαλαίωση του μνημείου. Ανακατασκευάστηκε η οροφή, ξηλώθηκαν τα πατώματα και διαμορφώθηκε ο εξωτερικός χώρος. Δυστυχώς η οικονομική κρίση οδήγησε στη λήξη των εργασιών. Παππούδες του χωριού ήλθαν στο σχολείο και μας διηγήθηκαν τα όσα έζησαν ως μαθητές του παλιού σχολείου. Με τον τρόπο αυτό αποτέλεσαν την πιο ζωντανή μαρτυρία για τους μαθητές μας και τους ευχαριστούμε πολύ.

Παναγίτσα

Στην Παναγίτσα  έχουν εντοπιστεί από την εφορεία αρχαιοτήτων Πέλλας δύο χώροι αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, οι οποίοι προς το παρόν δεν έχουν ανασκαφεί. Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο κ. Σταλίδη, ανάγονται στην εποχή του σιδήρου, 1600 – 600 π.Χ. Ο πρώτος βρίσκεται ΝΔ του χωριού, απέναντι από το κοιμητήριο και πιθανολογείται ότι πρόκειται για οικισμό. Ο δεύτερος είναι ένα κοιμητήριο της ίδιας εποχής και τοποθετείται απέναντι από το ξενοδοχείο VORRAS.
 Στο ιερό ναό του χωριού, οποίος είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και αποπερατώθηκε λίγα χρόνια μετά τον ερχομό των προσφύγων από τον Πόντο, τη Μ. Ασία και την Αν. Θράκη, βρίσκονται 150 εικόνες. Οι εικόνες αυτές μεταφέρθηκαν από πρόσφυγες των τριών χωριών της περιοχής Αργυρούπολης του  Πόντου : την Άτρα, το Μοναστήρι και τη Μάλαχα. ‘Εχουν αγιογραφηθεί μεταξύ του 15ου και 19ου αιώνα, δίνοντας στον ιερό ναό μουσειακό χαρακτήρα.  Προ δεκαετίας ολοκληρώθηκε η συντήρησή τους από ειδικευμένο συνεργείο με φροντίδα του τοπικού πολιτιστικού συλλόγου «Οι Ακρίτες». Πρόσφατα έγινε καταγραφή τους από την εφορεία αρχαιοτήτων Ημαθίας και το φωτογραφικό αρχείο είναι διαθέσιμο και από την εφορεία αρχαιοτήτων Πέλλας. Στον ιερό ναό εκτός των εικόνων υπάρχουν ιερά κειμήλια και εκκλησιαστικά βιβλία της ίδιας περιόδου.
 Στο μουσείο του Πολιτιστικού Συλλόγου φυλάσσονται πλήθος βιβλίων από τη σχολική βιβλιοθήκη της Σχολής της Άτρας (κεφαλοχώρι στην περιοχή της Αργυρούπολης), επιστημονικού περιεχομένου, τα οποία λόγω της πολυκαιρίας χρήζουν άμεσης συντήρησης.

ΜΝΗΜΕΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΩΝ – ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΣΗΜΕΡΙΟΥ

Στις 2 Φεβρουαρίου 1905 επτά κάτοικοι της περιοχής επέστρεφαν από την Φλαμουριά μετά από κοινωνική επίσκεψη. Έξι ήταν κάτοικοι Μεσημερίου και ένας κάτοικος Φλαμουριάς. Ένα χιλιόμετρο περίπου έξω από το χωριό, τους είχαν στήσει ενέδρα οι Βουλγαροκομιτατζήδες και τους σκότωσαν όλους. Το χωριό για να τιμήσει αυτούς τους πατριώτες έστησε μνημείο λίγο έξω από το Μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού που βρίσκεται περίπου 1000 μέτρα Νοτιοδυτικά του οικισμού κοντά στον δρόμο που οδηγεί στη Φλαμουριά. Το μνημείο αυτό το βλέπετε στην παρακάτω φωτογραφία η οποία είναι από παλαιότερη επίσκεψή μας. Τα ονόματα των ηρώων αυτών είναι:
1. Ιερέας Ευστάθιος Παπαστογιάννης
2. Τρύφων Αθανασίου
3. Κωνσταντίνος Κίτσος
4. Νικόλαος Μποζίνης
5. Κωνσταντίνος Ζαφειρίου
6. Στέργιος Γιαννάκης
7. Τρύφων Θωμάς
Να σημειωθεί επίσης ότι προτομή του Ιερέα Ευστάθιου Παπαστογιάννη έχει στηθεί στον περίβολο του ενοριακού Ιερού Ναού Αγίων Αναργύρων Μεσημερίου που αποτελεί και το ηρώο του χωριού μας.
Κάθε χρόνο, την πρώτη Κυριακή του Φεβρουαρίου γίνεται μνημόσυνο και ακολουθεί δεξίωση υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των ανθρώπων αυτών και προς τιμήν τους για το αίμα που έχυσαν για την πατρίδα τους. Ακόμη διοργανώνονται και αθλητικές εκδηλώσεις (δρόμος θυσίας κλπ με συμμετοχές από πολλά μέρη της Ελλάδας) στα πλαίσια της παραπάνω δράσης. Φυσικά το σχολείο μας συμμετέχει στις δράσεις αυτές.

ΤΟ ΕΞΩΚΛΗΣΙ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΩΡΩΝ ΠΕΡΑΙΑΣ

    Το γραφικό εξωκλήσι των Αγίων Θεοδώρων στον ευλογημένο τόπο που βρίσκεται, έχει σύντομη μα αξιοπρόσεκτη ιστορία, η οποία με νέα στοιχεία και δεδομένα που προκύπτουν, συνεχίζει να γράφεται.
    Το εξωκλήσι πρωτοχτίστηκε από κατοίκους του χωριού μετά τα πρώτα δύσκολα χρόνια της προσφυγιάς, γύρω στα 1950. Θεμελιώθηκε κοντά στον απόκρημνο βράχο που βρίσκεται λίγο πιο κάτω, προς τη μεριά της λίμνης. Εκεί, στην Πέτρα – όπως καθιερώθηκε να λέγεται – υπάρχει μια διαμπερής σπηλιά, όπου σύμφωνα με μαρτυρίες, υπήρχε εικόνα των Αγίων Θεοδώρων.
    Οι μαρτυρίες αυτές ξεκινούν από παλιά, από τα χρόνια που κατοικούσαν ακόμα Τούρκοι στο χωριό. Από αφηγήσεις των πρώτων προσφύγων που πρόλαβαν τους τελευταίους Τούρκους κατοίκους στην ανταλλαγή των πληθυσμών του 1922-24 μας λένε ότι κι αυτοί – οι Τούρκοι – θεωρούσαν το μέρος ιερό και μάλιστα το ονόμαζαν «Άγια Πέτρα». Πιθανόν αυτό να το υιοθέτησαν από τους ντόπιους κατοίκους των άλλων παραλίμνιων χωριών, όπου από αφηγήσεις που ακούγονται μέχρι και σήμερα, ντόπιοι ψαράδες, ρίχνοντας τα δίχτυα στη λίμνη να ψαρέψουν, έβλεπαν ένα μικρό φως να καίει στην εσοχή του βράχου.
    Για την αποκάλυψη της εικόνας των Αγίων Θεοδώρων υπάρχουν δύο διαφορετικές μαρτυρίες. Η πρώτη μαρτυρία αναφέρει ότι μια γυναίκα από το απέναντι χωριό Άγιος Παντελεήμων, είδε στον ύπνο της την εικόνα των Αγίων Θεοδώρων να βρίσκεται στην Πέτρα και ζήτησε άδεια από τον μπέη της περιοχής να την επισκεφτεί, όπως κι έγινε. Αφαιρώντας πέτρες και χώμα γύρω από το μικρό άνοιγμα του βράχου αποκαλύφθηκε η μικρή σπηλιά, όπου μέσα βρισκόταν η εικόνα των Αγίων. Η δεύτερη, μεταγενέστερη μαρτυρία, αναφέρει ότι μια γυναίκα από τους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στο χωριό, είδε στον ύπνο της τους Αγίους Θεοδώρους να την καλούν στην Πέτρα, και μόνο μετά το τρίτο κάλεσμα αποφάσισε με ευλάβεια και φόβο μαζί, να πάει, όπου και βρήκε την εικόνα.
    Σήμερα, δυστυχώς, η εικόνα των Αγίων Θεοδώρων που αναφέρεται στις μαρτυρίες αυτές, δε γνωρίζουμε που βρίσκεται. Λέγεται ότι κάποιοι την μετέφεραν επάνω στο χωριό, στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Άλλοι λένε ότι η εικόνα παρέμεινε στην Πέτρα μέχρι τον πόλεμο του 1940-44. Μετά τον σηκωμό του χωριού κατά τον Εμφύλιο κάποιοι πήραν την εικόνα να τη μεταφέρουν με βάρκα στην Άρνισσα αλλά από τρικυμία η βάρκα έγειρε, η εικόνα έπεσε στη λίμνη και εξαφανίστηκε.
    Πέρα όμως από τις αφηγήσεις και τις μαρτυρίες γύρω από την Πέτρα και τους Αγίους Θεοδώρους, που ομολογουμένως παραμένουν θολές και ανεξιχνίαστες, η Χάρη τους και η ζωντανή παρουσία τους είναι διάχυτη παντού σε όλους μας. Οι μαρτυρίες των προσκυνητών (χωριανών και μη) είναι πάμπολλες. Έχουμε έτσι περιπτώσεις όπου ζευγάρια άτεκνα τεκνοποιούν και άρρωστοι βρίσκουν τη γιατρειά τους. Σε άλλη περίπτωση έχουμε την εμφάνιση των Αγίων, καβαλάρηδες να καλπάζουν στα νερά της λίμνης και σε άλλη, ένας από τους Αγίους να περιφέρεται ντυμένος στ` άσπρα στην πλαγιά γύρω από το ξωκλήσι.
    Όμως το πιο γνωστό από τα θαύματα των Αγίων που έχει κάνει γνωστό το ξωκλήσι και τη Χάρη τους, είναι το «σφίξιμο» που κάνει η Πέτρα, επιλεκτικά σε κάποιους πιστούς. Οι πιστοί, σύμφωνα με ένα παμπάλαιο έθιμο, θέλοντας η Χάρη των Αγίων να τους βοηθήσει, μπαίνουν σκυμμένοι απ` τη μια πλευρά της σπηλιάς και βγαίνουν όρθιοι από την άλλη. Η Πέτρα μερικές φορές «σφίγγει» στην έξοδο τον πιστό ανεξάρτητα από τη σωματική του διάπλαση. Άνθρωποι εύσωμοι και σωματώδεις περνούν χωρίς δυσκολία και άλλοι, αδύνατοι, δεν μπορούν να περάσουν. Η απελευθέρωση γίνεται αφού τάξει ο πιστός κάτι στους Αγίους.
    Ας σημειώσουμε εδώ πως στο μαγευτικό τοπίο που βρίσκεται το εξωκλήσι και η Πέτρα, υπάρχει στη ρίζα του απέναντι θεόρατου βράχου και το Αγίασμα. Το νερό που πηγάζει μέσα από τα σπλάχνα του και τρέχει μέρα-νύχτα ασταμάτητα, προσφέρει τη σωματική και πνευματική κάθαρση που αναζητούν οι πιστοί. Πολλοί απ` αυτούς, κυρίως άρρωστοι που θέλουν να θεραπευτούν, κρεμούν κλωστές, κομμάτια υφασμάτων, μαντήλια κ.λ.π. (τα λεγόμενα τζάτζαλα).